Views: 57
(Lễ Các Thánh Nam Nữ 1.11.2020)
Trong cử hành Phụng vụ Thánh lễ Chúa Nhật và các Lễ Trọng, cộng đoàn buộc phải đọc hoặc hát Kinh Tin Kính; và phần cuối của lời tuyên xưng đức tin long trọng nầy có 4 điều phải tin về mầu nhiệm Giáo Hội: Tôi tin Hội Thánh DUY NHẤT, THÁNH THIỆN, CÔNG GIÁO VÀ TÔNG TRUYỀN.
– Duy nhất: phải rồi; vì chỉ một đức tin, một Phép Rửa…, dưới quyền một thủ lãnh duy nhất: Đức Giáo Hoàng, vị Đại diện Chúa Kitô trên trần gian…
– Công giáo: Không sai, vì khắp thế giới đều có sự hiện diện của Hội Thánh và bất cứ hạng người nào, dân tộc nào, ngôn ngữ nào, văn hoá nào cũng được gọi mời gia nhập Hội Thánh…
– Tông truyền: Dĩ nhiên, Hội Thánh hôm nay chính là sự nối dài xuyên suốt, kế thừa thế hệ các Tông Đồ và gia tài đức tin được các truyền lại từ cội nguồn đó…
– Thánh thiện: Điều nầy hơi căng à nghen. Có thiệt hông dẫy trời !
Nếu chăm chú đọc hết sổ bộ danh mục các thánh trong “nhật ký đức tin 2000 năm của Giáo Hội”, thì “Giáo Hội thánh thiện” là điều khỏi phải bàn cải. Giáo Hội thánh thiện, đơn giản, vì Giáo Hội có vô số các thánh nhân. Đố có tổ chức xã hội nào, tôn giáo nào, quốc gia nào có được con số thánh nhân đông đảo như Giáo Hội Chúa Kitô; một sự đông đảo mà sách Khải Huyền trong ngày lễ Các Thánh Nam Nữ hôm nay đã diễn tả bằng những hình ảnh sống động: “tôi đã nhìn thấy đoàn người đông đảo không thể đếm được, họ thuộc đủ mọi nước, mọi chi họ, mọi dân tộc và mọi thứ tiếng. Họ đứng trước ngai vàng và trước mặt Con Chiên, mình mặc áo trắng tinh, tay cầm nhành lá thiên tuế”.
Nhưng chắc cũng không ít người lập luận: Tính làm gì những kẻ đã trở thành tro bụi, đã an giấc ngàn thu! Có lẽ để trả lời cho những quan niệm “duy vật” và “vô thần đó”, ngày lễ “các Thánh Nam Nữ” hàng năm vào ngày đầu “tháng mười một” là một tuyên tín mạnh mẽ của Giáo Hội vào mầu nhiệm cuộc sống vĩnh hằng mà sự hiện hữu của vô vàn các thánh nam nữ trên thiên đàng là một chân lý nền tảng. Chẳng những các ngài đang sống, đang hiện hữu trong Vương Quốc hằng sống (Giáo Hội chiến thắng hay khải hoàn) mà còn “hiệp thông” với chúng ta, những kẻ còn đang “thất thểu lữ hành” nơi trần thế (Giáo Hội lữ hành hay chiến đấu), hay với cả các các anh chị em khác đang khổ đau thanh luyện từng ngày nơi luyện ngục (Giáo Hội đau khổ hay thanh luyện) chờ ngày được giải thoát để cùng được đi vào cõi phúc quê trời. Giáo Hội tuyên xưng “sự hiệp thông giữa ba thành phần Hội Thánh” đó là mầu nhiệm “Các Thánh thông công”.
Cắt nghĩa “Hội Thánh thánh thiện” như lập luận trên chắc chắn sẽ làm vừa lòng những người có niềm tin vào đời sau, vào cuộc sống vĩnh hằng, nhưng chắc không thuyết phục được những kẻ chỉ “đánh giá mọi sự bằng thước đo của đời sống hiện thực”. Mà chúng ta biết, đời sống hiện thực của Giáo Hội Công Giáo trong những năm tháng vừa qua, và cả ngay hôm nay, đang diễn ra biết bao nhiêu gương mù, gương xấu, tội lỗi, khiếm khuyết…, ngay nơi hàng ngũ cấp cao của Giáo Hội tại Vatican hay tại những cộng đoàn giáo xứ xa xôi đó đây trên khắp thế giới. Nếu nhìn Hội Thánh Chúa Kitô chỉ với một “góc nhìn” mang tính trần tục và tự nhiên đó, thì quả thật, như cách ví von đầy ý nghĩa và thuyết phục của cố mục sư Tin Lành Lutheran người Rumani, thì Hội Thánh chỉ là một “nhà thương bốc mùi tanh tưởi của máu mủ”; đơn giản, vì đó là nơi “cưu mang những bệnh nhân”[1] để mang đến sự chữa lành.
Thế nhưng, trong chính ngày đầu tiên của tháng 11 nầy, Phụng vụ của Giáo Hội giới thiệu cho chúng ta một “góc nhìn về Hội Thánh” khác, đúng hơn, “một thành phần” không thể thiếu trong 3 thành phần làm nên một “Hội Thánh duy nhất, thánh thiện, Công giáo và Tông truyền”; thành phần đó, cộng đoàn đông đảo đó được gọi là “Các Thánh Nam Nữ ở trên trời”, hay còn được gọi là “Giáo Hội chiến thắng”, “Hội thánh khải hoàn”.
Theo định nghĩa của chính sách Khải huyền được công bố qua Bài đọc 1 hôm nay thì Hội Thánh đó, cộng đoàn các Thánh Nam nữ đó là “những người từ đau khổ lớn lao mà đến, họ giặt áo và tẩy áo trắng trong máu Con Chiên”. Trong khi đó, Thánh Gioan trong thư thứ 1 (Bđ 2), lại định nghĩa cách đơn giản hơn: Các Thánh chính là những người “nhờ tình yêu được gọi là “con Thiên Chúa” và “khi được tỏ ra” thì “sẽ giống như Người”.
Qua hai cách định nghĩa đó, chúng ta có thể nhận ra hai chiều kích cơ bản của sự “thánh thiện Kitô giáo: Thập giá và tình yêu. Không thể là “Thánh” nếu không “giặt áo mình trong máu Con Chiên”; và cũng không thể “Thánh”, nếu không “yêu thương” để nên giống Thiên Chúa….
Trong khi đó, với “trực giác nên thánh từ nơi một người đã từng lăn lộn vất vả giữa đám thợ nghèo”, Đức Thánh Giáo Hoàng Gioan-Phaolô II, lại định nghĩa Các Thánh là những “người thợ khiêm tốn nhưng vĩ đại”: “những con người nam nữ qua việc không mệt mỏi thực thi những công việc hằng ngày trong vườn nho Chúa. Sau khi đã sống cuộc đời âm thầm chẳng được ai biết đến, và có thể còn bị những người quyền cao mạnh thế hiểu lầm, các Ngài đã được Thiên Chúa đón nhận. Các Ngài là những người thợ khiêm tốn, nhưng vĩ đại, đối với công cuộc phát triển Nước Chúa trong lịch sử”[2]
Phải chăng, đó là định nghĩa rất gần, hay đúng hơn, là cách cắt nghĩa đầy hiện sinh chân dung của các Thánh Nam Nữ được Chúa Kitô gọi chung là những người được “Phúc”, mà chúng ta vừa nghe trong trích đoạn Tin Mừng “Tám Mối phúc thật”:
– Thánh vì được Nước Trời nhờ sống tinh thần nghèo khó.
– Thánh vì được cơ nghiệp Nước Trời vì sống hiền lành.
– Thánh vì được Thiên Chúa an ủi khi đón nhận khổ đau.
– Thánh vì được Thiên Chúa ban tràn đầy khi khát khao công chính.
– Thánh vì được Thiên Chúa xót thương khi biết thương người.
– Thánh vì được trực diện Thiên Chúa khi mang trái tim trong sạch.
– Thánh vì được làm con cái Thiên Chúa khi sống thuận hoà.
– Thánh vì được vào Nước Trời khi chấp nhận thương đau bách hại.
Con đường “Tám Mối phúc thật” mà các Thánh đã thể hiện như chúng ta vừa đề cập đó lại được đức đương kim Giáo Hoàng Phanxicô, trong tông huấn Gaudete et Exsultate, phát hiện ngay chính nơi cuộc đời của rất nhiều người đang sống bên cạnh chúng ta; và ngài không ngần ngại gọi họ chính là “những vị thánh” ở giữa đời thường: “Tôi thích chiêm ngắm sự thánh thiện nơi sự kiên trì của dân Thiên Chúa: nơi những người cha người mẹ nuôi dưỡng con cái với tình thương bao la, nơi những người nam và nữ làm việc vất vả để lo cho gia đình, nơi những bệnh nhân và các tu sĩ cao niên không bao giờ đánh mất nụ cười. Trong sự kiên trung hằng ngày của họ, tôi nhìn thấy được sự thánh thiện của Hội Thánh đang chiến đấu. Sự thánh thiện ấy rất thường được nhìn thấy nơi những người sống ngay bên chúng ta, chính những người đang sống giữa chúng ta phản chiếu sự hiện diện của Thiên Chúa.” (GE số 7).
Như vậy, cuộc cử hành lễ các Thánh Nam Nữ hôm nay lại là cuộc “cử hành của chính niềm hy vọng, cùng đích và cuộc chiến đấu mỗi ngày” của mỗi cuộc đời người Kitô hữu chúng ta. Vâng, đó là cuộc chiến đấu để “giặt áo mình trong máu Con Chiên” bằng những hy sinh, từ bỏ và sẵn sàng chấp nhận thương đau thập giá vì tình yêu. Đó cũng là cuộc chiến đấu để như Thánh Gioan “sống và thực hành yêu thương để nên giống Thiên Chúa”, hay trở thành “bà con với Thượng Đế” (như câu chuyện em bé nghèo và lòng tốt của một thiếu nữ: “Cô có phải là Thượng Đế không”).
Sau hết, ở giữa cộng đoàn đông đảo các Thánh Nam Nữ, chúng ta thấy hiện lên dung nhan của một vị “Nữ vương toàn thể các thánh”, người Mẹ thánh đó là Đức Trinh Nữ Maria, mà Đức Giáo Hoàng đã nêu bật như một điểm quy chiếu của hành trình nên thánh của Dân Chúa: “Mẹ Maria là vị thánh giữa các thánh, có phúc hơn mọi người khác, Mẹ chỉ bảo cho chúng ta nẻo đường thánh thiện và luôn đồng hành với chúng ta. Mẹ không bỏ rơi chúng ta trong tình trạng sa ngã và có những lúc Mẹ dang tay ôm lấy chúng ta mà không phán xét….”.
Vâng, để “cầm cành vạn tuế và mặc áo trắng”, để làm thánh, để “làm dân tộc của Tám Mối phúc”, để trở nên những vị thánh giữa đời thường…điều đơn giản trước tiên, là bắt đầu từ hôm nay, mỗi ngày, chúng ta hãy thực hành tùng hy sinh nhỏ, từng lời kinh nhỏ và từng nghĩa cử yêu thương nhỏ; thật ra, chính những “chi tiết nhỏ” đó lại là những hành trang đích thực thuộc về ta và theo ta đến tận toà phán xét để được Thiên Chúa ghi nhận và nói với ta rằng: “Hỡi người bà con tốt bụng của Ta ! Những gì ngươi đã làm cho những kẻ bé nhỏ nhất là đã làm cho chính Ta. Hãy vào nhập đoàn cùng các thánh trên thiên đàng”. Amen.
Trương Đình Hiền
[1] Richard Wurmbrand, MES PRISONS AVEC DIEU. Édition Francaise, Casterman 1969. P. 32: “Un hôpital peut emprester le pus et le sang, dis-je; c’est là que réside sa beauté, car il reçoit le malade avec ses plaies dégoûtantes et ses horribles maladies. L’Église est l’hôpital du Christ. Des millions de patients y sont soignés avec amour. L’Eglise accepte les pécheurs – ils continuent à pécher – et l‘Église est blâmée à cause de leurs péchés.”
[2] ĐGH GIOAN PHAOLÔ. II, Tông Huấn “Kitô hữu giáo dân”, 30.12.1988. Số 17.
