Views: 17
(CN I MC Năm C 2025)
Để nhận ra cách chính xác nhưng cô đọng về ý nghĩa trọng tâm của Mùa Chay thánh, không gì bằng cùng nghe lại lời Kinh Tổng nguyện mở đầu Thánh lễ CN I MC: “Lạy Thiên Chúa Toàn năng, hằng năm Chúa ban cho chúng con bốn mươi ngày chay thánh để tôi luyện hồn xác chúng con. Xin giúp chúng con sống những ngày khắc khổ ấy, để học biết Đức Kitô và dõi theo gương người…”.
Vâng, Mùa Chay chính là thời gian “bốn mươi ngày chay thánh” được “Chúa ân ban” với mục đích để chúng ta được “tôi luyện xác hồn” nhờ “học biết Đức Kitô và dõi theo gương người”.
Vì thế, điều đầu tiên đó là hãy “trân trọng ân ban Mùa Chay”; bởi vì không phải ai, không phải lúc nào chúng ta cũng nhận được ân ban trọng đại này. Bởi vì, chắc chắn, đã có không ít người trong chúng ta, vì không trân trọng đủ hồng ân Mùa Chay nên để 40 mươi ngày chay thánh trôi qua như những ngày bình thường, cho nên đời sống đức tin cũng “trôi qua bình thường” mà không biến đổi, không tiến triển hoặc không lãnh nhận được ân ban trọng đại nào của Chúa; hồn xác không được tôi luyện và Đức Kitô thì ngàn trùng xa cách… Đừng quên, Mùa Chay năm nay là Mùa Chay Năm Thánh!
Riêng với mục đích “tôi luyện hồn xác”, thì toàn cảnh Phụng vụ Mùa Chay đã mang đến cho chúng ta thật nhiều những biểu tượng gợi ý:
– Lễ phục màu tím cùng với sự trơ trọi của không gian cung thánh, với chút tro rắc đầu ngày Thứ Tư khai mạc… tất cả muốn dẫn tới cuộc chiến đấu và hoán cải, sám hối và niềm trông cậy…
– Riêng con số “Bốn Mươi” (Quadragesima), danh từ được chọn để gọi “Mùa Chay”: gợi lại cuộc hành trình vượt qua 40 năm sa mạc của dân Israel trên đường về Đất hứa; cuộc hành trình lao nhọc của ngôn sứ Êlia lên núi Horeb để gặp Chúa; cuộc chay tịnh và cầu nguyện 40 đêm ngày của Chúa Giêsu trong hoang mạc cùng với cuộc chiến không khoan nhượng với ma quỷ.
– Đặc biệt trong thời gian và không gian “40 mươi ngày” đó, Lời Chúa luôn được vang lên như một “leimotiv” trong nhạc khúc, một điểm nhấn chủ đạo để mời gợi tất cả chúng ta “tôi luyện xác hồn”, “học biết và noi gương Đức Kitô”.
Thật vậy, ngay từ Bài Đọc 1 của CN hôm nay, sách Đệ Nhị Luật, Môsê dạy cho Dân Chúa phải dâng của lễ đầu mùa để tạ ơn Chúa cùng với lời tuyên xưng đức tin về cuộc chọn gọi, yêu thương, giải thoát và ban đất hứa mà Chúa dành cho Dân: “… Chúa đã dùng bàn tay mạnh, cánh tay hùng, dùng những biến cố khủng khiếp và những dấu lạ phi thường mà dẫn chúng con ra khỏi Ai-cập. Chúa đưa chúng con đến đây, ban cho chúng con xứ này, một xứ chảy sữa và mật. Và vì thế, lạy Chúa, giờ đây con dâng tiến Chúa những của đầu mùa, hoa màu ruộng đất mà Chúa đã ban cho con”.
Mùa Chay chính là thời điểm quan trọng để, như lời căn dặn của Môsê dành cho dân Israel khi vào Đất hứa, mỗi người Kitô hữu chúng ta, đặc biệt, các anh chị em Dự Tòng sắp lãnh nhận các bí tích Gia Nhập Kitô Giáo, dâng lời tạ ơn và tuyên xưng đức tin về hồng ân được trở nên con cái Thiên Chúa và được lãnh nhận ơn cứu độ nhờ mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Kitô qua nhiệm tích Thánh Tẩy.
Sở dĩ Môsê căn dặn như thế bởi vì, trước môi trường “Đất hứa” với sự trù mật “chảy sữa và mật ong”, với bao cơn cám dỗ của các vị thần bản xứ, với một điều kiện sống thoải mái khác xa thời gian khổ và chiến đấu nơi “lữ hành sa mạc”…, dân Israel có thể sẽ quên lãng “lời Giao ước Sinai”, quên Thiên Chúa và những kỳ công Ngài thực hiện…
Chúng ta, Dân mới hôm nay, cũng thế thôi! Thế giới bây giờ có thể nói được là một “đất hứa” với trăm ngàn phương tiện hiện đại để hưởng dụng, những tiện nghi vật chất và những nhu cầu hưởng thụ cám dỗ con người quay lưng lại với những giá trị của “Tám Mối Phúc Thật”, với “khó nghèo của Tin mừng”, với hy sinh của “thập giá”. Lời căn dặn của Môsê chưa bao giờ lỗi thời với cuộc lữ hành đức tin hôm nay.
Nhưng, trong Mùa Chay, để “học biết Đức Kitô và dõi theo gương Người”, thì Lời Chúa của Tin mừng vừa được công bố lại hết sức cụ thể và minh bạch để dẫn dắt chúng ta. Thật vậy, Tin Mừng Luca đã chỉ ra cho chúng ta phương thế mà Đức Kitô đã chọn để chiến đấu và chiến thắng cơn cám dỗ của Satan: đó là thứ vũ khí đã vang vọng qua những lời nầy như một điệp khúc “có lời chép rằng”: “Có lời chép rằng: Người ta không phải chỉ sống bằng cơm bánh, mà còn bằng lời Chúa nữa” (…). “Có lời chép rằng: Ngươi phải thờ lạy Chúa là Thiên Chúa ngươi và chỉ phụng thờ một mình Người thôi”. (…). “Có lời chép rằng: Ngươi đừng thử thách Chúa là Thiên Chúa ngươi!”.
Chắc chắn, cũng giống như cách con rắn đã cám dỗ Eva và Ađam với chiêu trò “trái cấm”, ma quỷ cũng tái hiện phương cách đó nhưng tinh vi hơn khi bắt đầu từ một nhu cầu xem ra rất cần thiết “bánh mì”, đến sự sở hữu hợp lý “quyền lực giàu sang” và sau cùng đạt được “thành công hấp dẫn” (một “lộ trình” tự nhiên như câu chuyện “người tu sĩ” với việc “giữ chiếc áo khỏi chuột cắn”.
Chắc chắn, Đức Kitô đã chiến đấu kịch liệt với Satan, không chỉ trong lần “đọ sức đầu tiên trong 40 mươi ngày hoang mạc này” mà suốt 3 năm trong cuộc hành trình loan Tin mừng Cứu độ. Ngài đã trung thành với lựa chọn căn bản đầu tiên này: “Lời Chúa”: “Có lời chép rằng…!”. Và như Tin Mừng đã kể lại, Đức Kitô đã chiến thắng cách khó khăn, sau khi đã phải trả giá cho sự toàn thắng cuối cùng bằng cái chết thập giá cùng với những “lời được viết bằng xương thịt máu mủ: “xin vâng ý Cha đừng theo ý Con”; “Mọi sự đã hoàn tất” (Ga 19,30); “Lạy Cha, con xin phó thác hồn con trong tay Cha” (Lc 23,46).
Cuộc hành trình “tôi luyện hồn xác”, “học biết Đức Kitô và dõi theo gương Người” của Mùa Chay Thánh vừa mới bắt đầu. Điều đầu tiên sứ điệp Phụng vụ gọi mời đó là tất cả chúng ta phải “sắp sẵn” để trang bị hành trang Lời Chúa cho những ngày hành trình chay thánh này. Đây không là một lời “khuyến thiện” mang tính “đạo đức nhân bản” theo kiểu “hành thiện mang tính tự phát cá nhân”, (cho dù là hành thiện theo “hạnh đầu đà” kiểu Thích Minh Tuệ), mà là một “lựa chọn cốt yếu của đức tin trong tương quan giữa người với Thiên Chúa. Thật vậy, đức tin Kitô giáo dạy rõ: chúng ta sẽ không đạt được sự thánh thiện cuối cùng nếu không giống Chúa, thuộc về Chúa; và cũng không tự mình đạt được ơn cứu độ nếu không thực thi Lời Ngài, như chính Thánh Phaolô đã dạy cho giáo đoàn Rôma được công bố trong Bài đọc 2: “Lời ở kề trong miệng và trong lòng người. Ðó là lời đức tin mà chúng tôi rao giảng. Vì nếu miệng ngươi tuyên xưng Ðức Giêsu là Chúa, và lòng ngươi tin rằng Thiên Chúa đã cho Người từ cõi chết sống lại, thì ngươi sẽ được rỗi”.
Như thế, cuộc hành trình Mùa Chay của Hội Thánh hay của mỗi người chúng ta hôm nay, nói cho cùng, chỉ là cuộc thực hành thường xuyên đức tin, một đức tin kiên cường chiến đấu và chiến thắng những cám dỗ và chào thua, theo mẫu gương của chính Đức Kitô. Vì thế, câu trả lời của Đức Kitô cho ma quỷ ngày xưa “Có lời chép rằng” sẽ mãi mãi đi cùng năm tháng trong cuộc lữ hành của Dân Chúa hôm nay và mãi mãi.
Trương Đình Hiền