(CHÚA NHẬT 24 THƯỜNG NIÊN B 2024)
Trong thời gian trước thềm bầu cử tổng thống Mỹ, cả thế giới hồi hộp theo dõi các cuộc “tranh luận tay đôi” giữa hai ứng viên tranh chức Tổng thống Mỹ nhiệm kỳ 2025-2028, tức Tổng thống thứ 47 của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ! Phần đông dư luận cho rằng: kẻ chiến thắng trong cuộc tranh luận này, hay cụ thể hơn, kẻ trả lời chính xác, trôi chảy và đầy thuyết phục các câu hỏi của phối trí viên, sẽ có nhiều cơ hội thắng cử. Vì thế, một cách nào đó, có thể nói được rằng: những câu trả lời của các ứng viên tổng thống tiềm năng trên sẽ mang theo một “hệ lụy” nhất định cho nền chính trị của Mỹ và của cả thế giới, ít ra, trong nhiệm kỳ 4 năm – 2025-2028.
Chúa Nhật hôm nay – 24 TN B, Lời Chúa qua trích đoạn Tin Mừng Máccô về cuộc chuyện trò giữa Chúa Giêsu và các môn sinh tại vùng Cêsarê Philip, cũng xoay quanh những câu hỏi và câu trả lời: Bấy giờ Người hỏi: “Còn các con, các con bảo Thầy là ai?” Phêrô lên tiếng đáp: “Thầy là Ðấng Kitô”.
Trước hết, đây là “vùng Cêrarê Philip”, một không gian xa xôi, tiếp giáp với vùng đất dân ngoại; nơi có hang thờ thần Pan và gần đó là đền thờ đá trắng thờ hoàng đế La mã Cêsarê. Khi Đức Kitô chọn nơi này để “thẩm vấn” các môn sinh “Thầy là ai?”, phải chăng Ngài muốn rằng: chính ở cái nơi đầy tính chất ngoại đạo, mê tín dị đoan và đầy những thần tượng thế tục, nếu các Tông đồ trả lời đúng Ngài là ai, thì đây sẽ là một bằng chứng về sự thành công sau mấy năm các ông được cận kề đào tạo, giáo dưỡng, lắng nghe và mục sở thị những “dấu lạ” của Ngài. Điều này cũng dễ hiểu thôi! Thật vậy, khi mọi sự bình yên, được dâng lễ trong nhà thờ, nghe những bài thánh ca cao vút, những lời kinh rập ràng giữa một cộng đoàn đông vui sốt sắng…, trong không gian đẹp đẽ, thánh thiêng ấy, nếu Chúa hỏi “con có tin Chúa không”, ai lại không trả lời cái rộp “dạ tin”; hay nếu Chúa hỏi “Ta là ai?”, chắc ai cũng trả lời ngon ơ “Chúa là Đấng tốt lành, quyền năng, yêu thương…”. Thế nhưng, (như trong bối cảnh đại dịch Covid của mấy năm trước đây), khi nhà thờ không tới được, đâu đâu cũng thấy, cũng nghe người chết; đâu đâu cũng bị cách ly, đâu đâu cũng văng vẳng tiếng rên đói, khổ, lầm than… mà nếu Chúa hỏi “con có tin Chúa không”, hay “Chúa là ai”, chắc không ít người lúng túng, khó trả lời: “Có Chúa mà sao thế này? Chúa tốt lành quyền năng mà sao cứ nối tiếp…”.
Thì ra, cái không gian của “câu hỏi và câu trả lời ở Cêrarê Philip” xem ra chưa bao giờ hết mang tính thời sự. Chúng ta đừng quên, câu trả lời về đức tin của Thánh Anrê Phú Yên, Anrê Kim Thông, Stêphanô Thể, Gagelin Kính… và bao nhiêu vị Tử đạo Việt Nam khác không diễn ra ở nhà thờ, ở trong thánh lễ đại trào, ở trong hoàn cảnh đạo Chúa được bình yên thoải mái…, mà ở nơi pháp đình, ở trong tù ngục, ở pháp trường… Chính cái không gian “Cêsarê Philip đầy oan nghiệt, đe doạ, nhục hình, cám dỗ chối đạo” đó… các Ngài đã trả lời dứt khoát “tôi tin”, “tôi là Kitô hữu cho đến chết”! Câu trả lời của các ngài là một “lời chứng’ đầy thuyết phục của niềm tin vào Chúa Kitô.
Thế nhưng, ngoài “cái lạ” của không gian, thì chính “nội dung” của câu hỏi và câu trả lời có gì “lạ”? Có đấy!
– Cái “lạ” của câu hỏi và câu trả lời đầu tiên: “Người ta bảo Thầy là ai?” Các ông đáp lại rằng: “Thưa là Gioan tẩy giả. Một số bảo là Êlia, một số khác lại cho là một trong các vị tiên tri”. Cho dù vẫn còn khá mơ hồ, nhưng “đám đông” vẫn tin rằng Đức Kitô là “một tiên tri nào đó”! Thì ra cái phép lạ chữa anh mù Bếtxaiđa vừa xảy ra trước đó giống như một dấu chỉ: Với cái chạm đầu tiên của Chúa, anh mù Bếtsaiđa chỉ thấy mờ mờ. Cũng vậy, một đám đông chỉ tiếp xúc với Chúa “xa xa, a dua, hỗn tạp”… thì làm sao mà nhận biết Chúa cách tỏ tường. Phải đợi Chúa chạm lần thứ hai anh mù mới thấy rõ.
– Và đây là cái “lạ” của câu hỏi và câu trả lời thứ hai: “Còn các con, các con bảo Thầy là ai?” Phêrô lên tiếng đáp: “Thầy là Ðấng Kitô”. Đúng phóc. Cùng đi, cùng ở, cùng ngủ, cùng ăn… với Thầy; được nghe bao lời giảng, được thấy bao phép lạ…, nào chẳng phải là “cú chạm thứ hai” đó sao! Như vậy: muốn biết rõ về Chúa Giêsu phải để cho Ngài “chạm lần thứ hai”; có nghĩa là phải thường xuyên gặp gỡ, cầu nguyện, lắng nghe Ngài qua bao nhiêu phương thế của Hội thánh trao cho! Đó cũng chính là tấm lòng khiêm hạ để Chúa Thánh Thần tác động, Chúa Cha soi sáng, như khẳng định của chính Chúa Giêsu (cũng sự kiện này trong Tin mừng Matthêô) “Không phải phàm nhân mạc khải cho anh điều ấy, nhưng Cha của Thầy, Đấng ngự trên trời…” (Mt 16,17).
Sau hết, đằng sau câu trả lời của Phêrô có gì lạ? Thưa: sau lời tuyên xưng của Phêrô Chúa Giêsu đã loan báo cuộc khổ nạn: “Con Người sẽ phải chịu đau khổ nhiều, sẽ bị các kỳ lão, các trưởng tế, các luật sĩ chối bỏ và giết đi, rồi sau ba ngày sẽ sống lại”. Mạc khải này làm các Tông đồ chưng hửng! Thật vậy, hầu chắc cả nhóm Tông đồ, cũng như với hầu hết dân Israel thuở ấy, chân dung Đấng Kitô hoàn toàn mang tính thế tục: một quân vương đến trên ngai vàng, bằng dũng lực để “tế thế kinh bang”, để mang lại giàu sang vững mạnh… Trong khi đó, Thầy Giêsu lại vẽ chân dung Kitô trong dáng đứng của “Người Tôi tớ Giavê” trong Bài Ca thứ Ba của sách Isaia mà chúng ta vừa nghe nơi Bài đọc 1: “Tôi đã đưa lưng cho kẻ đánh tôi, đã đưa má cho kẻ giật râu. Tôi đã không che mặt giấu mày, tránh những lời nhạo cười và những người phỉ nhổ tôi. Vì Chúa nâng đỡ tôi, nên tôi không hổ thẹn: nên tôi trơ mặt chai như đá, tôi biết tôi sẽ không phải hổ thẹn…”.
Thì ra đây là một “bí mật” mà Chúa Giêsu chỉ “bật mí” khi tới “Giờ” của Ngài, Giờ mà ở giữa nơi đồng không mông quạnh của Cêsarê Philip, Ngài đã long trọng tiên báo: “Con Người sẽ phải chịu đau khổ nhiều, sẽ bị các kỳ lão, các trưởng tế, các luật sĩ chối bỏ và giết đi, rồi sau ba ngày sẽ sống lại”. Những lời loan báo trên đã làm các môn sinh “sốc nặng”. Bằng chứng là “vị nhóm trưởng” Phêrô đã không chịu được: Bấy giờ Phêrô kéo Người lui ra mà can trách Người, để phải lãnh nhận một “gáo nước lạnh vào mặt đáng đời”: Nhưng Người quay lại nhìn các môn đệ và quở trách Phêrô rằng: “Satan, hãy lui đi! vì ngươi không biết việc Thiên Chúa, mà chỉ biết việc loài người”.
Không phải cách đây 2000 năm tại Cêsarê Philip mới xảy ra sự ngộ nhận về chân dung đích thực của Đức Kitô, đặc biệt nơi nhóm Mười Hai, mà ngày nay vẫn còn rất nhiều người không chấp nhận một Đức Kitô như thế, một Giáo hội như thế; mà đây lại là cách sống đạo rất phổ thông: Chúa chỉ là “phương tiện để cậy nhờ, xin xỏ”; chứ không phải là “lý tưởng để cất bước noi theo”! Chỉ chấp nhận đi theo Chúa để được thoải mái, vinh quang, hãnh tiến… chứ không để đón nhận khổ đau, tai vạ…
Và như thế, câu trả lời “Thầy là Đức Kitô” của mỗi người chúng ta hôm nay không dừng lại ở một lời “tuyên xưng suông” mang tính lý thuyết mà phải là một “chọn lựa” mang tính thực hành, dấn thân phục vụ, như lời khuyên của thánh Giacôbê Tông đồ trong Bài đọc 2: Anh hãy tỏ cho tôi thấy đức tin không việc làm của anh, và tôi sẽ lấy việc làm mà chỉ cho anh thấy đức tin của tôi. Phải chăng Kitô giáo chính là sự nối kết tuyệt hảo lời tuyên xưng đức tin của Thánh Phêrô và hành động bác ái yêu thương của thánh Giacôbê! Đức tin của tôi hôm nay chính là hiện thực hoá mối giây liên kết đó.
Trương Đình Hiền
