“CHI TIẾT NHỎ” VÀ TRIẾT LÝ CỦA PHÚC ÂM

Views: 54

(CN 22 TN C 2025)

            Trên thế gian này không ít người sống theo cái triết lý tạm gọi bằng hai câu thơ trong bài thơ “Giục Giã” của thi sĩ Xuân Diệu: “Thà một phút huy hoàng rồi chợt tối, còn hơn buồn le lói suốt trăm năm”. Vâng, không chỉ người Việt mà hầu như người của bất cứ dân tộc nào cũng đều mang trong mình cái nhân tố “sĩ diện”, “cái tôi quan trọng”…; và muốn được mọi người công nhận cái tôi đó, nhất là khi xuất hiện trước đám đông, hay giữa cộng đồng. Phải chăng vì thế mà trong dân gian Việt Nam đã lưu truyền từ lâu một câu tục ngữ: “Một miếng giữa làng bằng một sàng xó bếp”!

            Vào thời Chúa Giêsu, xem ra cái tính sĩ diện “ưa làm nổi” nầy cũng đã lan tràn trong xã hội Do Thái. Chúng ta có thể “kiểm nghiệm” điều đó qua trích đoạn Tin mừng Luca vừa được công bố: ngay trong một bữa tiệc họa hiếm do một Biệt phái mời dự, khi thấy cách “chọn chỗ” khó ưa nầy, Chúa Giêsu đã không ngần ngại “sửa lưng”: “Khi có ai mời ngươi dự tiệc cưới, ngươi đừng ngồi vào chỗ nhất, kẻo có người trọng hơn ngươi cũng được mời dự tiệc với ngươi, và chủ tiệc đã mời ngươi và người ấy, đến nói với ngươi rằng: ‘Xin ông nhường chỗ cho người này’. Bấy giờ ngươi sẽ phải xấu hổ đi ngồi vào chỗ rốt hết. Nhưng khi ngươi được mời, hãy đi ngồi vào chỗ rốt hết, để khi người mời ngươi đến, nói với ngươi rằng: ‘Hỡi bạn, xin mời bạn lên trên’… Và Ngài đã đúc kết những lời thuyết giáo trực ngôn đó bằng một nguyên tắc ứng xử đã có từ ngàn xưa trong truyền thống khôn ngoan của Do Thái giáo mà các kinh sư đã giảng dạy: “Vì hễ ai nhắc mình lên, sẽ phải hạ xuống, và ai hạ mình xuống, sẽ được nhắc lên”.

            Thế nhưng, lời răn dạy về “đức khiêm nhường” trên của Chúa Giêsu lại không mới mẻ gì. Ngài chỉ nhắc lại giáo huấn đã có tự ngàn xưa trong kho tàng khôn ngoan của Cựu ước, như được trích đọc trong Bài đọc 1 hôm nay với đoạn sách Huấn Ca: “Hỡi con, con hãy thi hành công việc con cách hiền hoà, thì con sẽ được người đẹp lòng Chúa quý chuộng. Càng làm lớn, con càng phải hạ mình trong mọi sự, thì con sẽ được đẹp lòng Chúa; vì chỉ có một mình Thiên Chúa có quyền năng cao cả, và mọi kẻ khiêm nhường phải tôn vinh Chúa.”.

            Nhưng, không chỉ gọi mời chúng ta trở về với các nguyên tắc ứng xử khôn ngoan của Cựu ước lẫn Tân ước trên nền tảng của “Đức Khiêm Nhường”, sứ điệp Lời Chúa hôm nay, qua Bài đọc 2 với trích đoạn thư Do Thái,  còn muốn chúng ta đi xa hơn nữa trên cuộc lữ hành nên thánh đó là trực tiếp “Đến với Chúa Giêsu, Đấng Trung Gian của Giao ước mới” sau một loạt các địa chỉ khác: “anh em tiến đến núi Sion và thành trì của Thiên Chúa hằng sống, là Giêrusalem trên trời, tiến đến giữa muôn ngàn thiên thần, và cộng đoàn các trưởng tử đã được ghi sổ trên trời, và đến cùng Thiên Chúa, Đấng phán xét mọi người, đến cùng các linh hồn những người công chính hoàn hảo, đến cùng Đấng trung gian của giao ước mới là Đức Giêsu”.

            Thế nhưng, chúng ta lại được Lời Chúa mạc khải rằng: Đức Kitô, Đấng là Chúa trên các Chúa, Vua trên các Vua, đã chấp nhận, như lời của Thánh Phaolô trong thư gởi giáo đoàn Philipphê: Đức Giê-su Ki-tô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân sống như người trần thế. Người lại còn hạ mình, vâng lời cho đến nỗi bằng lòng chịu chết, chết trên cây thập tự…” (Pl 2,6-8). Chúng ta đừng quên, chính trong bữa tiệc cuối cùng, Chúa Giêsu đã quỳ xuống làm công việc của một tôi tớ, đến độ Phêrô không chấp nhận được: Rửa Chân.

            Quả thật, đến với Đức Kitô quả không khó. Nhưng chấp nhận “con đường hẹp Ngài đi” và thực thi những giá trị Tin mừng Ngài đòi hỏi, quả không dễ chút nào. Vâng, phải anh hùng lắm, phải can đảm lắm mới có thể bắt chước Ngài quỳ xuống làm công việc của một tôi tớ: rửa Chân cho anh em. Đó cũng là một “triết lý nên thánh” mà Đức cố Giáo hoàng Phanxicô đã nêu bật trong Tông huấn Gaudete et exsultate: “Chúng ta đừng quên rằng Chúa Giêsu đã mời gọi các môn đệ chú ý đến những chi tiết: Chi tiết nhỏ về chuyện hết rượu tại một tiệc cưới; Chi tiết nhỏ về chuyện một con chiên lạc mất; Chi tiết nhỏ về việc người goá phụ dâng cúng hai đồng xu nhỏ; Chi tiết nhỏ về việc mang dầu dự trữ cho đèn, phòng trường họp chàng rể đến chậm; Chi tiết nhỏ về việc hỏi xem các môn đệ có bao nhiêu ổ bánh; Chi tiết nhỏ về việc nhóm bếp lửa và nướng cá khi Người chờ đợi các môn đệ lúc tinh sương. Một cộng đoàn biết trân trọng những chi tiết nhỏ của tình yêu nơi đó các thành viên chăm sóc lẫn nhau và tạo ra một môi trường mở và đầy tinh thần Phúc âm, là nơi Chúa Phục Sinh hiện diện, thánh hóa cộng đoàn theo kế hoạch của Chúa Cha. Có đôi khi, nhờ món quà tình yêu của Chúa giữa những chi tiết nho nhỏ này, chúng ta được Thiên Chúa ban cho những kinh nghiệm an ủ” (GE 144-145).

            Nhìn vào cuộc lữ hành 2000 năm với bao nhiêu đen tối, lầm lạc, tội lỗi, bất trung của Dân Chúa, đôi lúc, có nhiều người tưởng rằng con đường “đến với Đấng Trung gian của Giao ước mới” đã trở thành bế tắc. Không, mẫu gương nên thánh bằng con đường chiêm ngưỡng một Đức Kitô khiêm hạ, bé nhỏ như thánh Tiến sĩ Têrêsa Hài đồng Giêsu luôn có sức gợi hứng và lôi cuốn. Cũng vậy, việc thực hành bác ái đối với những người bị vất bỏ bên vệ đường cuộc sống của mẹ thánh Têrêsa Calcutta, hay vận dụng phương tiện internet để sống và quảng bá lòng tôn sùng Thánh Thể như Á thánh Acutis… cũng đều là những “chọn lựa” sống theo con đường hẹp hay đức khiêm nhu của Tin mừng.

            Như vậy đã quá rõ, để chúng ta nhận ra sứ điệp Lời Chúa hôm nay gọi mời chúng ta sống và kiện toàn niềm tin: đó chính là sống khiêm nhu và phục vụ lẫn nhau hay tạm gọi, đó là chọn lựa sống theo triết lý “chi tiết nhỏ” của Phúc Âm. Trong một bối cảnh xã hội đầy tính kiêu căng và sĩ diện hảo, con người ưa được làm nổi cái tôi bằng bất cứ giá nào, thì chúng ta, những người Kitô hữu, được gọi mời “lội ngược dòng” sống hiền hòa, khiêm tốn, phục vụ trong yêu thương … Xin Chúa giúp chúng ta thực hiện được cách sống theo Tin mừng nầy và can đảm làm chứng trong đời thường cuộc sống.

Trương Đình Hiền