Views: 5
(CN 23 TN C 2025)
Một trong những cái “nhất” hay “kỷ lục” của đức thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II mà mọi người đều công nhận đó chính là “phong thánh nhiều nhất” (Với 1338 vị Chân phước và 482 vị Thánh). Một trong những vị thánh được phong cuối cùng vào triều đại của ngài đó là nữ bác sĩ Gianna Berretta Molla (1922-1962). Bà được phong thánh vào ngày 16.5.2004; tức chưa được một năm trước khi Đức Gioan Phaolô II qua đời (02.4.2005). Thánh nữ Gianna Berretta Molla là gương mặt “thánh nhân của thời hiện đại”. Sự thánh thiện của ngài được tỏa sáng qua chính cuộc đời phục vụ tận tình và đầy yêu thương của một bác sĩ Công giáo, nhất là đối với những người nghèo, những người mẹ mang thai. Nhưng có lẽ, dấu chỉ đặc biệt nhất của sự thánh thiện của ngài phải chăng chính là “lựa chọn tình yêu và sự sống” khi sẵn sàng hy sinh mạng sống để cứu lấy đứa con trong lần sinh nở thứ tư; một lựa chọn anh hùng và mang dấu ấn thập giá và tình yêu của Đức Kitô gần như “ngược lại” với những quan niệm của đời thường.
Phải chăng ý nghĩa trên cũng chính là sứ điệp Lời Chúa của Chúa Nhật 23 TN C được chuyển tải cho mọi người Kitô hữu chúng ta và cho cả thế giới. Sứ điệp đó có thể được cô đọng qua một mệnh đề: sự khôn ngoan đích thực chính là chọn lựa Đức Kitô và con đường của Ngài.
Quả thật, sống và chọn lựa như thế chính là “giáo huấn khôn ngoan của Thiên Chúa”, sự khôn ngoan đến từ trời cao, từ thánh ý của Thiên Chúa chứ không phải của trần tục, như chứng minh của sách Huấn Ca được công bố nơi Bài đọc 1: “Ai trong loài người có thể biết được ý định của Thiên Chúa? Hay ai có thể suy tưởng được sự Thiên Chúa muốn? (…) Ai hiểu thấu Thánh ý của Chúa, nếu Chúa không ban sự khôn ngoan, và không sai Thánh Thần Chúa từ trời cao xuống. Như thế, mọi đường lối những kẻ ở dưới đất được sửa lại ngay thẳng, và loài người học biết những sự đẹp lòng Chúa. Vì, lạy Chúa, những ai sống đẹp lòng Chúa từ ban đầu, thì được ơn cứu độ nhờ sự khôn ngoan.”
Thế nhưng, chọn lựa Đức Kitô và tiến bước trên con đường của Ngài, mãi mãi vẫn là một thách đố cho tất cả nhân loại nói chung và cho chúng ta, những người kitô hữu nói riêng. Đơn giản, chỉ vì Ngài đòi hỏi quá gắt gao như chúng ta vừa nghe qua trích đoạn Tin mừng Luca vừa được công bố: “Nếu ai đến với Ta mà không bỏ cha mẹ, vợ con, anh chị em và cả mạng sống mình, thì không thể làm môn đệ Ta. Còn ai không vác thập giá mình mà theo Ta, thì không thể làm môn đệ Ta.” (Lc 14, 26-27).
Như vậy, thật rõ ràng, hai động tác “từ bỏ” và “vác thập giá” chính là hai điều kiện tiên quyết để “theo Đức Kitô” và trở nên “môn đệ của Người”.
Trước hết, trong nguyên bản mà Đức Giêsu sử dụng, từ “bỏ” được dịch sang tiếng Việt thay cho từ “ghét” (ghét cha, ghét mẹ…). Cách nói của Chúa Giêsu như thế không ngoài mục đích dẫn chúng ta tới một lựa chọn nghiêm túc và quyết liệt: chọn Thiên Chúa như ưu tiên số một cho cuộc đời và qui hướng mọi sự về cho Ngài. Chính vì thế, khái niệm “Từ Bỏ” ở đây cũng chẳng khác gì các nhân đức “khó nghèo, khiêm hạ, hiền lành”, tức là “đặt niềm tin cậy nơi Chúa”, là phó thác cuộc đời cho Chúa. Từ bỏ là một cách diễn tả khác của Tin mừng Tám Mối Phúc thật.
Tuy nhiên, trong nhịp sống đời thường, để “từ bỏ” những cái mình đã chiếm hữu-những cái thuộc về mình, một cách dứt khoát và thanh thản không phải là một chuyện dễ dàng. Chính vì thế, hành vi hay thái độ “từ bỏ” luôn mang dáng đứng “thập giá”: từ bỏ để vác thập giá theo Đức Kitô (chứ không phải để “chọn lựa một thứ khôn ngoan trần tục khác” như chọn lựa các món ăn trong tiệc buffet): Còn ai không vác thập giá mình mà theo Ta, thì không thể làm môn đệ Ta”.
Trong cuộc sống mà chiều kích “tục hoá” gần như đang thắng thế trong xã hội con người hôm nay, thì quả thật, việc nêu cao ý nghĩa và giá trị của “thập giá”, “đau khổ”, “hy sinh” có thể bị coi là lỗi thời, là không nhân bản. Điều nầy cũng dễ hiểu thôi; vì quả thật, nếu đọc lại Tin mừng, chúng ta cũng nhận thấy rằng: khi Đức Kitô loan báo sứ điệp “thập giá” thì các tông đồ cũng không thể chấp nhận: Từ lúc đó, Đức Giêsu Kitô bắt đầu tỏ cho các môn đệ biết: Người phải đi Giêrusalem, phải chịu nhiều đau khổ do các kỳ mục, các thượng tế và kinh sư gây ra, rồi bị giết chết, và này thứ ba sẽ sống lại. Ông Phêrô liền kéo riêng Người ra và bắt đầu trách Người: “Xin Thiên Chúa thương đừng để Thầy gặp phải chuyện ấy!” Nhưng đức Giêsu quay lại bảo ông Phêrô: “Xa tan, lui lại đằng sau Thầy! Anh cản lối Thầy, vì tư tưởng của anh không phải là tư tưởng của Thiên Chúa, mà là của loài người” (Mt 16, 21-23)… Từ sau lần cảnh cáo nghiêm trọng đó, nhất là, từ sau biến cố “tử nạn phục sinh và Thánh Thần được ban xuống”, không những Phêrô mà tất cả các môn sinh của Chúa Giêsu đã quyết chọn “sự khôn ngoan” mang dáng đứng “từ bỏ và thập giá”, như chính lời khẳng định của Thánh Tông đồ Phaolô: “Trong khi người Do thái đòi hỏi những điềm thiêng dấu lạ, còn người Hy lạp tìm kiếm lẽ khôn ngoan, thì chúng tôi lại rao giảng một Đấng Kitô bị đóng đinh, điều mà người Do thái coi là ô nhục không thể chấp nhận, và dân ngoại cho là điên rồ. Nhưng đối với những ai được Thiên Chúa kêu gọi, dù là Do thái hay Hy lạp, Đấng ấy chính là Đức Kitô, sức mạnh và sự khôn ngoan của Thiên Chúa.” (1 Cr 17,22-24).
Phải chăng, chính trong niềm xác tín đó mà thánh Tông đồ dân ngoại, ngay trong lúc bị cầm tù tại Rôma đã khuyên người đồ đệ Philemon đón nhận một Kitô hữu, một môn sinh khác vì công cuộc loan báo Tin mừng: “Con thân mến, Phaolô già nua, và hiện đang bị cầm tù vì Đức Giêsu Kitô, cha nài xin con cho Ônêsimô, đứa con cha đã sinh ra trong xiềng xích. Cha trao nó lại cho con. Phần con, con hãy đón nhận nó như ruột thịt của cha. Cha cũng muốn giữ nó lại để thay con mà giúp đỡ cha trong lúc cha bị xiềng xích vì Tin mừng…”.
Nối tiếp bước chân của các Tông đồ, trong nhật ký “lữ hành 2000 năm của Giáo hội do Chúa Kitô thiết lập, đã có đầy những chứng tá “từ bỏ” và “vác thập giá” đi theo Đức Kitô với vô vàn “các Thánh” Tử đạo, Đồng trinh, Hiển tu, Mục tử… Đặc biệt, chính trong ngày Chúa Nhật hôm nay (7/9/2025) tại giáo đô Rôma, Đức Giáo hoàng Lêô XIV sẽ phong thánh cho hai chân phước trẻ Pier Giorgio Frassati và Carlo Acutis, những người giáo dân trẻ dã chọn Đức Kitô và con đường của Ngài ngay trong bối cảnh văn hóa của thời hiện đại.
Trong ngôn ngữ của Đức cố Giáo Hoàng Phanxicô, hành vi “từ bỏ” và “vác thập giá” chính là “cuộc chiến đấu liên lỉ trên con đường nên thánh”; và “chiến thắng của Kitô giáo luôn là một thập giá, nhưng thập giá ấy đồng thời là ngọn cờ chiến thắng, được ta mang vác với một tình yêu dịu hiền, bất khuất chống lại những tấn công của ma quỷ” (Tông huấn Hãy vui mừng hoan hỉ, số 162-163).
Trương Đình Hiền
