Views: 3
(Bài giảng Lễ Khấn Dòng Mến Thánh Giá Qui Nhơn – 22/02/2025)
(1 V 17, 10-16; Pl 2, 1-11; Ga 13, 1-15)
Phụng vụ Lời Chúa trong Thánh lễ hôm nay, có thể nói được, đã cô đọng “sứ điệp chuyển tải” qua những hình tượng sống động: đó là bà goá Sarepta, giáo đoàn Philipphê, Chúa Giêsu và Tông đồ trong Bữa Tiệc Ly.
Trước hết, chúng ta dừng lại nơi chân dung “Bà Goá Sarepta”. Trong Kinh Thánh, gương mặt của các bà goá được khắc hoạ rất nhiều lần, nhiều nơi. Riêng câu chuyện “bà goá thời ngôn sứ Êlia với “chút bột chút dầu” rất giống với câu chuyện “bà góa trong Tin Mừng Luca” với “hai đồng xu ten” (Lc 21,1-4). Từ hình ảnh “chút bột và chút dầu cuối cùng của Bà góa nghèo Sarepta, chúng ta khám phá ra những vẻ đẹp rạng ngời nơi “những chút bột, chút dầu bằng xương bằng thịt” là các nữ tu”; và nơi những “bà goá nghèo” là những bậc cha mẹ, nhưng ông bà cố chấp nhận sống cô đơn, bần hàn, túng ngặt… để sẵn sàng “dâng con cho Chúa”.
Vâng, ở giữa cộng đoàn chúng ta hôm nay, “chút bột, chút dầu… hay đồng xu nhỏ…” chính là nữ tu Maria Trịnh Thị Lâm đang dâng hiến cuộc đời mình qua lời cam kết khấn dòng; và những bà góa nghèo chẳng phải là ba má của chị, đặc biệt, ông bà nội đã quá cố của chị, những người đã sẵn sàng hy sinh cho đi người con, người cháu trong gia đình để phục vụ công cuộc của Chúa và Hội Thánh…!
Cho dẫu trong Giáo Hội không thiếu những Giáo Hoàng, Hồng y, Giám mục, linh mục, tu sĩ… xuất thân từ những gia đình “danh gia vọng tộc”, những nhà “địa chủ quyền quý cao sang”…, nhưng cũng không thiếu những ơn gọi thuộc những gia đình nghèo nàn tăm tối, tiểu tốt vô danh; thậm chí, như trường hợp của một “bà góa ở Vạn Lộc” thuộc giáo xứ Cù Và, Quảng Ngãi: bà chỉ có một đứa con gái duy nhất nhưng sẵn sàng chấp nhận sống cô độc một mình ở giữa một vùng ngoại giáo xa xôi, để con dấn thân theo ơn gọi tu trì! Và như chúng ta cũng biết, trong số các nữ tu, đệ tử của các Dòng nữ tại Việt Nam hôm nay, có rất nhiều các chị, các em thuộc các gia đình nghèo nơi các buôn làng dân tộc vùng sâu vùng xa nơi miền cao nguyên heo hút… Đó phải chăng là những “chút bột, chút dầu, những đòng xu ten” mà Giáo Hội đang cần, thế giới đang cần!
Trong cơn lốc tục hoá và khủng hoảng ơn gọi đang thổi qua khắp các vùng Giáo Hội, quý giá làm sao, biết ơn làm sao “những chút bột, chút dầu, những đồng xu nhỏ” và “những bà goá nghèo” đang tản mác khắp nơi trên muôn vạn nẻo đường cuộc sống; những người mà Chúa Giêsu không ngại ngùng gọi là “những kẻ bé mọn được ơn mạc khải” (Mt 11,15), và Đức Thánh Cha Phanxicô trân trọng gọi tên là “những vị thánh ở sát bên nhà chúng ta” (Gaudete et Exsultate số 7).
Từ câu chuyện “bà goá Sarepta”, Lời Chúa lại dẫn chúng ta tới lời huấn dụ của Thánh Phaolô gởi giáo đoàn Philipphê, một cộng đoàn nói được là đầu tiên của Âu Châu đón nhận Tin Mừng. Sau lời mời gọi cộng đoàn: “hãy cảm nghĩ trong anh em điều đã có trong Đức Giêsu Kitô”, Thánh Phaolô đã kết thúc lời giáo huấn với một lời “vinh tụng” Đức Kitô mà bất cứ người tu sĩ nào cũng đều thuộc nằm lòng; nhất là những nữ tu con cái của Đức cha Lambert de La Motte: “Người huỷ bỏ chính mình mà nhận lấy thân phận tôi đòi, đã trở nên giống như loài người với cách thức bề ngoài như một người phàm. Người đã tự hạ mình mà vâng lời cho đến chết, và chết trên thập giá”.
Lời Khấn Dòng của người nữ tu Mến Thánh Giá hôm nay chẳng phải là một sự cụ thể hóa, một cam kết sinh động và mạnh mẽ sự “tự hạ mình mà vâng lời cho đến chết, và chết trên thập giá” đó sao! Dĩ nhiên, đây là lý tưởng, là tiêu đích mà các chị đang hướng tới mỗi ngày; còn thực hiện được tới đâu phải cậy nhờ ơn Chúa.
Từ ý nghĩa “sẻ chia, hy sinh của bà góa Sarepta” đến thái độ “tự hạ thẳm sâu của Đức Kitô” trong thư gởi giáo đoàn Philipphê, sứ điệp Lời Chúa hôm nay được cụ thể hóa cách sinh động nơi hình ảnh Chúa Giêsu quỳ xuống rửa chân cho các môn sinh trong bữa tiệc Vượt Qua cuối cùng trước khi Ngài dấn thân vào cuộc khổ nạn. Vâng, đây là một hình ảnh sống động nhất và cũng thật cao cả của đức ái khiêm hạ, một dấu chỉ đã trở thành “bí tích của yêu thương phục vụ”. Riêng trong ngôn ngữ thần học của Thánh Gioan Tông Đồ, đây còn là một cách diễn tả khác của “Tình yêu Thánh Thể”, “Tấm bánh sẻ chia” mà bất cứ ai mang danh Kitô hữu đều được gọi mời tham gia và thực hiện đến cùng.
Riêng đối với các chị trong Hội Dòng Mến Thánh Giá Qui Nhơn thì đây chính là sự quyết tâm trở thành “chứng tá”, một lựa chọn đã được ghi nơi số 23 của Bản Hiến chương 2011: “Chị em em phải trở nên chứng tá sống động về đức ái và đức nghèo khó theo tinh thần Phúc âm… Sẵn sàng phục vụ mọi người cách vô vị lợi, đặc biệt quan tâm đến người nghèo khó”.
Với những người không thấm nhuần ý nghĩa “khó nghèo của Tin Mừng Tám Mối phúc thật”, không hiểu và cảm nhận được ý nghĩa cao cả và phong phú của “dấu chỉ Rửa Chân”, thì việc hạ mình, chọn thập giá… là một điên rồ, thất bại; nhưng, với chúng ta, những người Kitô hữu, những tu sĩ, thì “rửa chân”, “phục vụ trong khiêm tốn” lại là một “sức mạnh và khôn ngoan” của Thiên Chúa (1 Cr 1,22-25), là năng lực để thăng tiến chính mình và tha nhân, như cách diễn tả của Đức cố Giám Mục G.B. Bùi Tuần: “Chỉ khi ta hạ mình xuống, người khác mới được nâng lên; chỉ khi ta chịu nhỏ xuống, người khác mới có thể lớn lên; chỉ khi ta thành người nghèo khó, người khác mới trở nên giàu có; chỉ khi ta chấp nhận bị khinh khi, người khác mới được tôn trọng; chỉ khi ta chịu kém cỏi, người khác mới được khôn ngoan”.
Từ ý nghĩa bằng lòng đón nhận thập giá và yên vui trong khiêm hạ phục vụ, tôi chợt nhớ đến nụ cười thanh thản và bình an của những người chị em nữ tu Mến Thánh chúng ta khi phải đối diện với những cơn bệnh quái ác như chị Kiều Nhi, chị Ngọc Ánh. Các chị đã ra đi nhưng những nụ cười thánh thiện vẫn còn lưu dấu. Cũng vậy, trong những ngày Tết vừa qua, nhiều chị đến thăm chị Lai đang cấp cứu ở bệnh viện Đà Nẵng, cũng thấy chị rất bình yên, thanh thản cùng với nụ cười, cho dù đang trải qua những cơn đau nghiệt ngã… Phải chăng các chị đã muốn tiếp nối những nụ cười của các chị Anê Soạn, Anna Trị, khi chấp nhận chén đắng cuối cùng để trở thành hy tế thập giá tử đạo!
Phải chăng đó là nụ cười của những người đã sống hết mình sứ điệp cho đi của bà goá, sứ điệp tự hạ thẳm sâu của Đức Kitô, một Đức Kitô tự hủy và chết trên thập giá. Chúng ta hy vọng rằng, chút nữa đây, trên cung thánh nầy, chị Maria Trịnh Lâm khi long trọng tuyên khấn cũng nở một nụ cười như thế trong sâu thẳm cõi lòng dành cho Chúa Kitô và Hội Thánh; cho dù nụ cười đó đôi khi biến thành những giọt nước mắt!.
Và như thế, sứ điệp bà goá, sứ điệp tự hạ và sứ điệp rửa chân sẽ đọng lại không chỉ nơi tâm hồn của các nữ tu, của chị Maria Lâm, của ông bà cố … mà sẽ ở nơi mỗi người chúng ta đang tham dự Thánh lễ này, nhất là khi chúng ta đón nhận chính Chúa Giêsu Thánh Thể. Vâng, chính cuộc gặp gỡ thâm sâu của “Hiệp Lễ”, của việc đón nhận Mình Múa Chúa Kitô này vượt lên trên cả những lời cam kết, khấn dòng, tuyên thệ…; vì chúng ta được kết hợp làm một với Đấng ban Mình Máu Ngài cho chúng ta, để sai chúng ta đi, trở nên chút bột, chút dầu, trở nên những bà góa nghèo quảng đại, trở nên những cánh tay nối dài của Đức Kitô, quỳ xuống rửa chân cho anh chị em mình.
Nói cách khác, hôm nay, không chỉ một mình chị Maria Trịnh Thị Lâm khấn, mà tất cả chúng ta đều sống lời cam kết của riêng mình, cam kết thuộc về Chúa Kitô và những giá trị của Tin Mừng. Vì thế, chúng ta cùng cầu nguyện cho nhau, đặc biệt cho chị Maria Lâm được mãi tín trung với lời cam kết hôm nay.
Trương Đình Hiền
