(Chúa Nhật 3 PS B 2024)
Như chúng ta vẫn biết và vẫn tuyên xưng: Đại lễ Phục sinh hằng năm và Ngày Chúa Nhật hàng tuần chính là cuộc “tưởng-niệm-tái-diễn” mầu nhiệm phục sinh của Đức Kitô; là cuộc tái khám phá và đào sâu mầu nhiệm nầy để đem vào hiện thực cuộc sống. Chính vì thế, sứ điệp phụng vụ Chúa Nhật III Phục sinh hôm nay dẫn dắt chúng ta vào mối “tương quan liên vị” của người Kitô hữu với chính Đấng Phục sinh, giữa cuộc sống đời thường với mầu nhiệm tuyên xưng; đó cũng chính là cách thể hiện, sống, tuyên xưng, rao giảng của thế hệ các Tông Đồ, các cộng đoàn Kitô hữu nguyên thủy mà Truyền thống Giáo Hội gọi chung là Kerygma (Kerygma – The First Announce).
Thật vậy, hơn lúc nào hết, Phụng vụ Lời Chúa mùa Phục Sinh đưa chúng ta trở về với “Lời rao giảng nguyên thuỷ của các Tông Đồ, hay của Hội Thánh nói chung”; và nội dung cốt lõi của sứ điệp “Khởi giảng” nầy chính là Đức Kitô chết, sống lại, lên trời, ban Thánh Thần, lập Hội Thánh và sai đi rao giảng.
Trước hết, bài Tin Mừng Luca và Công vụ Tông đồ được công bố hôm nay là một chứng từ rõ nét về nội dung Kerygma qua các chiều kích chính sau đây:
– Đầu tiên, đó là lời chứng của các Tông Đồ về Đấng Phục Sinh: Ngài xuất hiện giữa các Tông Đồ, những kẻ đang sợ hãi, hoang mang và hoàn toàn mù tịt về huyền nhiệm chết – sống lại: Mọi người còn đang bàn chuyện thì Chúa Giêsu hiện ra đứng giữa họ và phán: “Bình an cho các con! Thầy đây, đừng sợ”. Nhưng mọi người bối rối tưởng mình thấy ma… (TM).
Vâng, những anh dân chài quê mùa dốt nát ở Palestina thì biết quái gì về triết học, thần học, luận lý học… để chứng minh, để lập luận về việc một người đã chết sống lại! Khi đối diện với Đấng Sống lại họ còn sợ khiếp vía, tưởng là ma kìa! Cho nên, điều cốt yếu mà họ có, họ tin, họ cảm nhận, để rồi họ chuyển tải, đó là LÀM CHỨNG: “… Anh em đã chối bỏ Đấng Thánh, Đấng Công Chính, và xin tha tên sát nhân cho anh em, còn Đấng ban sự sống thì anh em lại giết đi, nhưng Thiên Chúa đã cho Người từ cõi chết sống lại, điều đó chúng tôi xin làm chứng.” (BĐ 1).
Và Đấng Phục sinh mà họ gặp gỡ diện đối diện đó, không là một bóng ma ảo tưởng, một thần linh vô hồn…, mà là một “con người bằng xương bằng thịt, mang đầy đủ các thương tích khổ nạn, ăn uống với bạn hữu anh em… Chúa lại phán: “Sao các con bối rối và lòng các con lo nghĩ như vậy? Hãy xem tay chân Thầy: chính Thầy đây! Hãy sờ mà xem: ma đâu có xương thịt như các con thấy Thầy có đây”. Nói xong, Người đưa tay chân cho họ xem. Thấy họ còn chưa tin, và vì vui mừng mà bỡ ngỡ, Chúa hỏi: “Ở đây các con có gì ăn không?” Họ dâng cho Người một mẩu cá nướng và một tảng mật ong. Người ăn trước mặt các ông và đưa phần còn lại cho họ. (TM)
Chúng ta thấy đó, Đức Kitô của Keryma, của Tin Mừng, của lời rao giảng nguyên thuỷ là như thế đó; và các chứng nhân đầu tiên đã rao giảng, đã trình bày, đã làm chứng một Đức Kitô bình dị, giản đơn, gần gũi, thân thương như thế. ĐGH Phanxicô trong tông huấn Niềm Vui Tin Mừng đã nhấn mạnh khía cạnh này của Kerygma: “Vị trí trung tâm của kerygma đòi phải nhấn mạnh những yếu tố cần nhất hôm nay: nó phải diễn tả tình thương cứu độ của Thiên Chúa, là cái đi trước mọi bổn phận luân lý hay tôn giáo của chúng ta; nó không được áp đặt sự thật nhưng kêu gọi tự do; nó phải được đánh dấu bằng niềm vui, sự khích lệ, sức sống và một sự cân bằng hài hoà để không giản lược việc rao giảng vào một ít giáo thuyết đôi khi mang tính triết học hơn là tính phúc âm…” (EG 265); và trong tông huấn Chúa Kitô đang sống (Christus Vivit) ngài cũng kêu gọi trở về với Kerygma, nhất là trong mục vụ giới trẻ: “sẽ là một sai lầm nghiêm trọng khi nghĩ rằng trong Mục vụ Giới trẻ “Lời rao giảng tiên khởi (kerygma) nên nhường chỗ cho một sự huấn luyện được cho là “vững chắc” hơn. Không có gì vững chắc hơn, sâu sắc hơn, đậm đà hơn và khôn ngoan hơn lời rao giảng tiên khởi ấy…” (CKTĐS 214).
Trong cung cách cử hành phụng vụ, trong nền huấn giáo hay trong sứ điệp mà chúng ta chuyển tải đến lương dân hôm nay, liệu chiều kích Kerygma chiếm được bao nhiêu phần trăm? Vâng, phải trở về nguồn; và sứ điệp Lời Chúa trong những ngày này muốn nói lên điều đó!
– Thứ đến, chúng ta cũng đừng quên, từ kinh nghiệm gặp gỡ sâu xa và thân tình đó với Đấng Phục Sinh, các Tông Đồ đều được thôi thúc để bắt đầu lại, hoán cải, trở nên một con người mới hoàn toàn; nhất là khi họ được nhận lãnh quyền năng từ trên cao tức Chúa Thánh Thần, để từ đó “họ không còn sống cho chính mình, nhưng cho Đấng đã chết và sống lại” (2 Cr 5,15).
Không phải chỉ các tông đồ ăn năn hoán cải mà chính chúng ta đều phải hoán cải; và có lẽ điều hoán cải thường xuyên nhất, mỗi ngày, đó chính là hoán cải trước việc thực hành Lời Chúa, giữ giới răn Người, như lời căn dặn thâm tình của Thánh Gioan (BĐ 2): “Ai nói mình biết Người, mà không giữ giới răn Người, là kẻ nói dối, và nơi người ấy không có chân lý. Còn ai giữ lời Người, thì quả thật, tình yêu của Thiên Chúa đã tuyệt hảo nơi người ấy”.
Nhưng để hiểu và tin nhận Đức Kitô phục sinh, các Tông đồ không chỉ được may mắn hơn chúng ta hôm nay là có được sự gặp gỡ, tiếp xúc trực tiếp với Đấng sống lại, mà còn được chính Chúa đích thân mở lòng soi sáng để họ hiểu Lời Chúa, Thánh Kinh: Đoạn Người phán: “Đúng như lời Thầy đã nói với các con, khi Thầy còn ở với các con, là cần phải ứng nghiệm hết mọi lời đã ghi chép về Thầy trong luật Môsê, trong sách tiên tri và thánh vịnh”. Rồi Người mở trí cho các ông am hiểu Kinh Thánh.
Trong bối cảnh xã hội ngày hôm nay, quả thật người ta quá “khác” với em bé Samuel trong thời Cựu ước: em ở trong đền thờ, tỉnh thức lắng nghe Lời Chúa để đáp trả thực thi và lớn lên mà không “để rơi mất một lời nào của Thiên Chúa”. Trong khi chúng ta, chỉ biết nghe các phương tiện truyền thông… Quả thật, đúng như thánh Giáo phụ Giêrônimô: “Không biết Kinh Thánh là không biết Đức Kitô”.
– Và điều cuối cùng mà Keryma hướng tới đó là ra đi làm chứng về Đấng Phục sinh, rao giảng sự hoán cải và đón nhận những người tin Chúa Kitô vào Hội Thánh qua bí tích Thánh Tẩy: “Rồi phải nhân danh Người rao giảng sự thống hối và sự ăn năn để lãnh ơn tha tội cho muôn dân, bắt đầu từ thành Giêrusalem. Còn các con, các con sẽ làm chứng nhân về những điều ấy” (TM).
Cách đây gần hai ngàn năm, trong những ngày đầu của Giáo Hội, thánh Phêrô đã thực hiện trước cộng đoàn người Do Thái: rao giảng, làm chứng và kêu gọi sự ăn năn sám hối: “Hỡi anh em, thế nhưng tôi biết rằng anh em đã hành động vì không biết, như các thủ lãnh anh em đã làm. Thiên Chúa đã hoàn tất việc Người dùng miệng các tiên tri mà báo trước. Đức Kitô của Ngài phải chịu khổ hình. Vậy anh em hãy ăn năn hối cải, ngõ hầu tội lỗi anh em được xoá bỏ” (BĐ 1).
Để sứ điệp Kerygma hôm nay được tiếp tục hiện thực nơi cuộc sống của mỗi người Kitô hữu, chúng ta cầu nguyện bằng chính lời đáp vịnh ca mà chúng ta vừa hát lên: Lạy Chúa, xin chiếu sáng thiên nhan Chúa trên mình chúng con!
Giuse Trương Đình Hiền
