(Lễ Truyền Tin 2022)
Ngày lễ “Truyền Tin” – 25.3 năm nay đã đến trong bối cảnh cả thế giới đang bị cuốn vào một viễn cảnh khá đen tối và hiểm nguy: giữa lúc cơn đại dịch Covid-19 vẫn còn đang tác động tai hại trên khắp các vùng miền thế giới thì cuộc chiến tranh xâm lược Nga-Ukraina đã xô đẩy cả Âu Châu và có nguy cơ cả thế giới tới bờ vực của chiến tranh hủy diệt hạt nhân !
Nếu cách đây hơn 2000 năm, Thiên Chúa đã quyết định can thiệp để cứu thế giới khỏi bóng đêm của thần dữ khi chính thức “ban Con Một xuống thế làm người” qua biến cố “Truyền Tin cho người thôn nữ Nadarét”, thì trong chính ngày 25.3 lễ Truyền Tin này, với niềm cậy trông phó thác nơi Đức Trinh Nữ Maria, Kẻ đã tin và cọng tác với công trình cứu độ của Thiên Chúa qua thái độ “xin vâng” tuyệt hảo, Hội Thánh qua sáng kiến của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, chính ngài sẽ hiến dâng toàn nhân loại, nhất là nước Nga và Ukraina, cho Trái Tim vẹn sạch Đức Mẹ; và ngài cũng gọi mời toàn thế Giáo Hội hiệp thông với ngài trong cuộc “thánh hiến” đặc biệt này: “Như tôi đã thông báo hôm qua khi kết thúc buổi đọc Kinh Truyền Tin, vào ngày 25 tháng Ba, Lễ Truyền Tin, tôi sẽ cử hành cách trọng thể Hành động Thánh hiến nhân loại, cách đặc biệt là nước Nga và Ucraina cho Trái tim Vô nhiễm của Đức Maria… Vì thế, tôi mời các hiền huynh cùng hiệp thông trong việc cử hành này, bằng cách triệu mời các linh mục, tu sĩ và giáo dân quy tụ tại các địa điểm cầu nguyện chung, vào ngày 25 tháng 3, để Dân thánh của Chúa cùng nhất tâm và chân thành dâng lời khẩn cầu lên Mẹ của Người” (Trích Thư của ĐTC Phanxicô gửi các Giám mục về việc thánh hiến nước Nga và Ucraina cho Trái Tim Vô Nhiễm Đức Mẹ).
Như vậy, một cách nào đó, chúng ta đều cảm nhận được rằng: giây phút khởi đầu của việc Nhập Thể đã thấp thoáng bóng dáng của Tử nạn-Phục sinh; Thiên Chúa dấn thân vào một thế giới đang ngập tràn kiếp nạn thương đau, máu và nước mắt… để chữa lành và giải thoát, để phục sinh và mang lại hòa bình ! Vâng, Truyền Tin năm nay đã rơi đúng vào “chảo lửa” của thế giới !
Thế nhưng, chúng ta đừng quên: trong chu kỳ Năm Phụng vụ của Hội Thánh, Lễ Truyền Tin là một “cột mốc” mang dấu ấn đặc biệt trong “trường ca Vượt Qua” của Đấng vừa là “EMMANUEL” vừa là “ECCE HOMO” !
Thật vậy, ở giữa bầu khí mang sắc thái chiến đấu khắc khổ của Mùa Chay để tiến tới cuộc tưởng- niệm- tái- diễn những ngày sau cùng trong cuộc đời trần thế của Đức Kitô (“Ecce Homo”), cũng là tâm điểm của mầu nhiệm Vượt Qua, Phụng Vụ lại mang chúng ta trở lại giây phút ban đầu của Mầu Nhiệm Nhập Thể: giây phút Ngôi Hai chính thức đi vào trần gian, chính thức mang lấy kiếp phận con người trong cung lòng của Đức Trinh Nữ Maria (“Emmanuel”). Và giây phút nhiệm mầu, huyền diệu nầy được thực hiện tức khắc sau tiếng thưa chỉ với mấy lời đáp trả giản đơn của một người thôn nữ vô danh tiểu tốt ở làng Nadarét: “Này tôi là tôi tớ Chúa, tôi xin vâng như lời Thiên thần truyền” (Lc 1,38).
Cho dù “các nhà phụng vụ” muốn mặc cho huyền nhiệm Nhập Thể “tấm áo ý nghĩa nhân bản” khi đặt thời điểm lễ Truyền Tin (25/3) trước lễ Giáng Sinh 9 tháng (Đức Mẹ phải cưu mang 9 tháng mới sinh con !), thì cộng đoàn Dân Chúa, qua dòng chảy sống động của “đức tin Tông truyền”, vẫn tìm thấy nhiều ý nghĩa phong phú từ sứ điệp TRUYỀN TIN; nhất là cho cuộc hành trình Mùa Chay thánh trong những ngày sắp kết thúc để tiến vào “những ngày Vượt Qua Thánh” sắp sửa diễn ra nầy.
Thật vậy, sứ điệp Truyền Tin chẳng phải mang đến cho chúng ta ý nghĩa của cuộc tự hạ thẳm sâu của Thiên Chúa: từ thân phận của một Thiên Chúa quyền năng chấp nhận hạ mình mang thân cát bụi: “Đức Giêsu Ki-tô vốn dĩ là Thiên Chúa mà không nghĩ phải nhất quyết duy trì địa vị ngang hàng với Thiên Chúa, nhưng đã hoàn toàn trút bỏ vinh quang, mặc lấy thân nô lệ, trở nên giống phàm nhân, sống như người trần thế…” (Pl 2,6-8). Chính sự khiêm hạ nầy một lần nữa nhắc nhớ chúng ta nhớ lại tiếng gọi mời của ngày khai mạc Mùa Chay-Lễ Tro, khi chúng ta lãnh nhận chút tro trên đầu: “Hãy nhớ mình là tro bụi sẽ trở về bụi tro”. Sự hạ mình của một Đấng Toàn Năng để trở nên “Đấng Cực thấp”, “tối thấp”; của một Đấng là “Ngôi Lời Thiên Chúa” (Ga 1,1) để trở nên “Lời đã làm người” (Ga 1,14) chẳng phải là một gọi mời khiêm hạ hoán cải cốt lỏi của Mùa Chay Thánh đó sao!
Và rồi, chúng ta lại nhận ra rằng: động lực cốt yếu cho hành vi “tự hạ thẳm sâu” của Chúa Con lại chính là thái độ “vâng phục tuyệt đối thánh ý Chúa Cha”. Điều nầy đã được minh thị trong Thánh vịnh 39 và được thư Do Thái đặt lên môi miệng Đức Kitô khi Ngài cất bước vào đời (Bđ 2): “khi đến trong thế gian, Chúa Giêsu phán: “Chúa đã không muốn hy tế và của lễ hiến dâng, nhưng đã tạo nên cho con một thể xác. Chúa không nhận của lễ toàn thiêu và của lễ đền tội. Nên con nói: Lạy Chúa, này con đến để thi hành thánh ý Chúa” (Dt 10, 5-7). Đây lại là điều cốt thiết của việc chay tịnh Kitô giáo mà chúng ta nghe vang vọng suốt chặng đường Mùa Chay: phải “lên cao”, phải “đi xa”, phải từ bỏ ý riêng, dục vọng cá nhân, để uốn mình theo tiếng gọi của Lời Chúa, của luật Chúa; và đây là một hành trình vượt qua dài hơi, miên viễn… như tiếng xin vâng của Đức Kitô chỉ “khép lại”, hoàn tất khi Ngài thân thưa lời cuối cùng với Chúa Cha trên Thánh giá: “Con xin phó thác linh hồn trong tay Cha” !
Và rồi, để Thiên Chúa thực hiện trọn hảo và cụ thể việc “tự hạ-xin vâng” mang ơn cứu độ nầy, không thể thiếu vắng “yếu tố nhân loại”; nói cách khác, Thiên Chúa đã tìm được một địa chỉ “có một không hai” để Con Thiên Chúa “tự hạ vào đời” và để “Người Con Một” đó thực thi thánh ý Chúa Cha – cứu độ nhân loại. Địa chỉ đó chính là Đức Trinh Nữ Maria mà thái độ “Xin Vâng” qua lời đáp: “Xin hãy thực hiện trên tôi…” của Ngài đã nói lên tất cả: cuộc đời, sứ mệnh và sự thánh thiện. Vâng, qua hai tiếng “xin vâng”, có thể nói được, Đức Mẹ đã cho Thiên Chúa nhiều điều, như cách diễn tả của một bài thơ: “Mẹ Maria cho Thiên Chúa một thân xác, hình hài để mắt trần có thể nhìn thấy, để Ngài chạm đến vết thương đau của những người phong cùi. Mẹ Maria cho Thiên Chúa đôi tay để chúc lành các trẻ thơ bé nhỏ, để làm phép lạ nuôi đám đông no nê. Mẹ Maria cho Thiên Chúa đôi chân để đi đến với người đau yếu, để kiếm tìm người tội lỗi. Mẹ cho Thiên Chúa đôi mắt để khóc thương bên nấm mồ người bạn, để nhìn vào tận đáy lòng con người…”.
Và Ngài đã chấp nhận “để Thiên Chúa thực hiện” công cuộc cứu độ của Ngài khi tiến lên Đồi Sọ để cùng Con hiến dâng Hy lễ cuối cùng trên thập giá. Mẹ Xin vâng cũng là một Trinh nữ dâng hiến (Virgo Offerans). Mùa Chay đang thôi thúc chúng ta theo chân Đức Mẹ tiến về đồi Canvê để sống trọn hảo mầu nhiệm Vượt Qua của Đức Kitô trong tâm tình và thái độ hy sinh, dâng hiến !
Thế nhưng, để có được một thái độ, một cuộc đời “xin vâng trọn hảo” như thế, Đức Mẹ đã âm thầm lặng lẽ chuẩn bị một “mảnh đất tâm hồn” tỉnh thức, lắng nghe trong suy niệm nguyện cầu. Cho dù Thánh sử Luca không cho biết “sự kiện Truyền Tin” diễn ra lúc nào; nhưng cứ theo “chỉ dẫn của sách Khôn Ngoan”, thì đây là cuộc gặp gỡ, đối thoại trong bầu khí thinh lặng của đêm khuya: “Khi vạn vật chìm sâu trong thinh lặng, lúc đêm trường chừng như điểm canh ba, thì từ trời cao thẳm, lời toàn năng của Ngài đã rời bỏ ngôi báu, ví tựa người chiến sĩ can trường xông vào giữa miền đất bị tru diệt…” (Kn 18,14-15).
Vâng, mẫu gương “Người Trinh nữ cầu nguyện” (Virgo Orans) nào chẳng phải là dấu chỉ và lời gọi mời tha thiết của Mùa Chay đó sao !
Như vậy, chúng ta có thể nói được, thiên thần Gabrien đã tìm đúng “địa chỉ” để “truyền tin”. Và như thế, khi cử hành đại lễ Truyền Tin hôm nay, ở giữa mùa Chay thánh nầy, chúng ta hãy tự hỏi, liệu chúng ta có trở thành một “địa chỉ đáng tin cậy” để Thiên Chúa tiếp tục truyền tin hay chăng ? Bởi vì, công cuộc cứu độ của nhân loại, công cuộc xây dựng Vương Quốc Nước Trời; nhất là công cuộc “đẩy lùi nền văn minh sự chết” để xây dựng một thế giới hòa bình, huynh đệ, hiệp thông… vẫn còn là một thách đố khó khăn mà Thiên Chúa luôn cần, rất cần mỗi người chúng ta cọng tác bằng thái độ “xin vâng” của Đức Trinh Nữ Maria.
Nếu hôm nay, tại giáo đô Rôma, Đức Giáo Hoàng sẽ đại diện cho toàn thể thế giới thánh hiến nhân loại, đặc biệt, nước Nga và Ukraina, cho Trái Tim Vô Nhiễm Mẹ Maria như một nghĩa cử của niềm cậy trông phó thác vào lòng từ mẫu của Mẹ; đồng thời, cũng là lời kêu gọi toàn thể Dân Chúa và những ai thành tâm thiện chí, hoán cải tâm hồn, từ bỏ những đam mê dục vọng, hận thù tranh chấp, ích kỷ kiêu căng… để theo dấu chân dịu dàng của Người Trinh Nữ làng Nadarét, khiêm tốn xin vâng trước thánh ý nhiệm mầu của Thiên Chúa.
Lễ Truyền Tin về giữa Mùa Chay thánh, mùa Phụng vụ âm vang tiếng Chúa mời gọi chúng ta sám hối và tin vào Tin Mừng… Cùng với tiếng gọi mời đó, sứ điệp Truyền Tin hôm nay đang khơi dậy nơi chúng ta lời “Xin Vâng” của Ngôi Lời Nhập Thể: “Nầy con xin đến để thực thi thánh ý Cha”, lời “xin vâng” của Mẹ Maria: “Xin hãy thực hiện cho tôi…”; một thái độ vâng phục trọn hảo trước Thiên Chúa Ba Ngôi như điệp khúc của bài ca, bài “Từ lúc Mẹ nói lời xin vâng” của nhạc sĩ Trầm Hương: “Mẹ thưa xin vâng, xin vâng trọn thánh ý Chúa Cha, Mẹ thưa xin vâng với Tin Mừng của Con Chí Thánh. Mẹ thưa xin vâng với tác động của Chúa Thánh Linh. Con muốn theo Mẹ sống xin vâng với trái tim thảo hiền…”.
Vâng, chúng ta hãy cầu nguyện cho nhau, đặc biệt, cho hòa bình được tái lập tại Ukraina và trên toàn thế giới; cho mỗi người, mọi dân tộc cùng tìm đến với nhau như anh em cùng một Cha trên Trời và cùng trở thành những đứa con của Mẹ Maria để cùng “theo Mẹ sống xin vâng với trái tim thảo hiền”. Amen.
Lm. Giuse Trương Đình Hiền
