CHÚA NHẬT I MÙA VỌNG NĂM B (2020)
Trong tiếng La Tinh, Mùa Vọng được gọi là ADVENTUS, xuất phát bởi động từ ADVENIRE hay ADVENTARE, có nghĩa “đến gần”, “đang tới”; nếu “kẻ đang đến” đó là một vị vua, một hoàng đế, thì gọi là “giá lâm” hay “quang lâm”.
Nhưng nếu có ai đang đến thì phải có kẻ đợi chờ, đón gặp; nếu có vị vua “giá lâm” thì phải có thần dân “sẵn sàng dàn chào đón rước”. Giáo Hội Việt Nam dùng từ “VỌNG” để diễn tả “ý nghĩa kép” ĐẾN và ĐỢI đó: vừa nhấn mạnh việc “Chúa đến lần thứ nhất” qua mầu nhiệm Nhập Thể Giáng Sinh, đồng thời hướng tới ngày “Chúa đến lần thứ hai” khi “quang lâm” xét xử; vừa đề nghị thái độ và tâm tình vươn về phía trước, hướng đến đàng xa, để “đón đợi”, để “gặp gỡ. Gần là sẵn sàng cho đại lễ Giáng Sinh; xa là “sắp sẵn” để được “gọi vào hưởng Nước Trời” (Lời nguyện Nhập lễ).
Sứ điệp Lời Chúa của Chúa Nhật I Mùa Vọng nầy đã trình bày thật rõ nét hai chiều kích ý nghĩa trên.
Từ “cảm nghiệm Chúa đến” của dân tộc Israel:
Có thể nói được, Israel là một dân tộc duy nhất có cảm nghiệm sâu xa và phong phú về Thiên Chúa và hoạt động của Ngài trong lịch sử. Mà cũng phải thôi, vì dân tộc nầy là “Dân Chúa chọn”, “Dân riêng” của Thiên Chúa; toàn bộ lịch sử của dân Israel là “câu chuyện dài của Giao ước” giữa Thiên Chúa và dân tộc, của những lần Thiên Chúa thi ân, giải thoát, hay đoán phạt, răn đe… Đối với họ, nỗi khốn khổ lớn lao nhất, tình trạng bi đát nhất chính là bị “Thiên Chúa tuyệt giao”, ẩn mặt, như cách diễn tả của ngôn sứ Isaia: “Lạy Chúa, tại sao Chúa để chúng con đi lạc xa đường Chúa, và làm cho tâm hồn chúng con trở nên chai đá, không còn biết kính sợ Chúa nữa?… Và không còn ai kêu cầu thánh danh Chúa, không còn ai tỉnh thức để bám lấy Chúa. Chúa đã ẩn nấp không cho chúng con nhìn thấy nữa, và Chúa đã phó mặc chúng con cho quyền lực tội lỗi”.
Từ cái “cảm nghiệm” về nỗi thống khổ và bi đát bị Chúa bỏ rơi, Chúa bỏ mặt đó, dân Israel lại cho thấy sự cần thiết tuyệt đối của việc Chúa đến viếng thăm, Chúa trở lại mối giao tình, thực thi Giao ước; mà không phải chỉ ý thức suông, họ khát khao, họ trông cậy, họ nguyện cầu tha thiết để Chúa đến: “Vì các tôi tớ Chúa, các chi tộc thừa hưởng gia nghiệp Chúa, xin hãy đoái nhìn lại. Xin Chúa băng qua các tầng trời mà ngự xuống… Chúa đã ngự xuống và các núi đồi rung chuyển trước tôn nhan Chúa. Đó là việc từ xưa đến nay chưa từng có ai nghe thấy; lạy Chúa, không tai nào nghe thấy không mắt nào nhìn thấy một chúa nào khác ngoài Chúa đã dành những hồng ân cho những ai trông đợi Chúa…”.
Khi hát lại những lời ca kinh tha thiết “Trời cao xin đổ sương mai, mây ơi hãy mưa Đấng Công Chính…”, Dân Chúa của Mùa Vọng hôm nay sống lại chính cái cảm ngiệm “Chúa Đến” tuyệt vời đó giữa một xã hội con người mà lời của ngôn sứ Isaia vẫn chưa sai: “không còn ai tỉnh thức để bám lấy Chúa”.
Đến thái độ “tỉnh thức” đợi chờ của Đức Kitô:
Về mặt con người, vì được nuôi dạy và lớn lên trong môi trường đức tin của cha ông, Đức Kitô đã cảm nghiệm thật rõ tình trạng sống đạo của dân tộc Ngài lúc bấy giờ: “không còn ai kêu cầu thánh danh Chúa, không còn ai tỉnh thức để bám lấy Chúa”. Và Ngài đã dày công canh tân niềm tin bằng cách loan báo một Tin Vui về Nước Thiên Chúa, hiện thực nơi chính “Lời” và “hành động” của Ngài mà các ngôn sứ đã tiên báo: “Thần Khi Chúa ngự trên tôi, vì Chúa đã xức dầu tấn phong tôi, để tôi loan báo Tin Mừng cho kẻ nghèo hèn…” (Lc 4,18-19). Và điều đòi hỏi tối quan trọng, dứt khoát để đi vào Nước Thiên Chúa đó là thái độ “mở lòng ra để tin nhận Ngài”, là “hoán cải để đi theo lộ trình Bát Phúc” do Ngài đề nghị, là khiêm hạ nhìn nhận mình là kẻ tội lỗi để phó thác cho lòng xót thương của Thiên Chúa…
Để làm được như thế, nhất là trong bối cảnh của một cuộc sống đầy phức tạp, cám dỗ từ chính nơi bản thân cho đến thế giới chung quanh, không phải cứ chủ quan cậy dựa vào “dầu đèn”, vào “kho lẫm chắc chắn”… mà phải là “sắp sẵn, khiêm hạ, chỉn chu” từ những chi tiết nhỏ, mà ngôn ngữ của Chúa Giêsu trong Tin Mừng Máccô đó là “Tỉnh thức”: “Vậy các con hãy tỉnh thức, vì các con không biết lúc nào chủ nhà trở về, hoặc là chiều tối, hoặc là nửa đêm, hoặc là lúc gà gáy, hay ban sáng, kẻo khi ông trở về thình lình, bắt gặp các con đang ngủ. Điều Ta bảo cho các con, thì Ta bảo cho tất cả mọi người là: Hãy tỉnh thức!”.
Sống “Tỉnh thức” giữa cuộc đời hôm nay:
Trong ngôn ngữ Tin Mừng, thái độ “đợi chờ”, “tỉnh thức” mà Chúa Giêsu đề nghị hoàn toàn mang tính chủ động và tích cực như câu chuyện “Nàng Penelope dệt Khăn đợi chồng” trong sử thi “Cuộc chiến thành Troa”: nàng Penelope chờ đợi chồng là tráng sĩ Ullisse chiến đấu phương xa không nản lòng, không mệt mỏi và khước từ mọi cám dỗ bằng cách “dệt cho xong tấm khăn”. Ban ngày dệt, ban đêm tháo. Mãi 20 năm sau mới gặp lại chồng…
Ý nghĩa “đợi chờ Chúa đến” của Mùa Vọng, một cách nào đó, cũng là một cuộc “dệt cho xong tấm khăn của cuộc đời mình” để gặp gỡ Thiên Chúa. Điều đó phải chăng muốn nói lên rằng:
Sống một cách “tỉnh thức” đó là không ngừng trang bị cho mình một đôi tai thính để biết lắng nghe tiếng Chúa, lắng nghe lẽ phải, lắng nghe lương tâm, lắng nghe Hội Thánh…
Sống một cách “tỉnh thức” đó chính là luôn có đôi mắt sáng để nhận ra Chúa nơi anh chị em và thấy Chúa hiện diện trong mọi biến cố của đời thường.
Sống một cách “tỉnh thức” là luôn trang bị cho mình một trí khôn minh mẫn để nhận ra đâu là thánh ý Thiên Chúa, đâu là dấu chỉ của Ngài để thực thi các trung thành và can đảm.
Sống một cách “tỉnh thức” là luôn có đôi tay mở rộng để phục vụ, đôi chân nhiệt thành loan báo tin Mừng, và trái tim nhạy cảm để yêu thương và biết nghiêng mình trên những thân phận khổ đau bất hạnh của đồng loại….
Như vậy, “tỉnh thức đợi chờ Chúa đến” đâu chỉ là “chuyện của tương lai”, của “ngày chung thẩm”, của “Ngày Chúa quang lâm xét xử địa cầu”… mà là chuyện của “hôm nay, bây giờ”. Nói cách khác, tương lai của chúng ta, vận mệnh đời đời của chúng ta bắt đầu ngay hôm nay, bây giờ.
Nhưng chúng ta đừng quên, “tỉnh thức” còn là một ơn trọng Thiên Chúa ban, như chính Thánh Phaolô xác quyết trong thư gởi giáo đoàn Côrintô: “Cũng chính Ngài sẽ ban cho anh em bền vững đến cùng, không có gì đáng trách trong ngày Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta, ngự đến. Thiên Chúa là Đấng Trung Tín, đã kêu mời anh em hiệp nhất với Con của Người, là Đức Giêsu Kitô, Chúa chúng ta”.
Vì thế, trong suốt Mùa Vọng nầy, Giáo Hội mượn lời Thánh vịnh 24 gọi mời Dân Chúa “Nâng tâm hồn lên cùng Chúa”, như lời Ca Nhập Lễ hôm nay:
“Con nâng tâm hồn lên cùng Chúa,
Lạy Thiên Chúa của con, con tin tưởng nơi Ngài,
Xin Ngài đừng để con tủi nhục,
Đừng để quân thù đắc chí nhạo cười con.
Chẳng ai trông cậy Chúa,
Mà lại phải nhục nhằn.
Kết: Đợi Chúa, Chúa sẽ về.
Trong khuôn viên Đại học Tokyo có một tượng đài mang tên “CHÚ CHÓ ĐỢI CHỜ”. Thì ra, đây là bức tượng ghi nhớ chú chó Hachico của giáo sư Ueno… Sau khi ngài Ueno đột ngột qua đời, con cho Hachico mỗi ngày, trong suốt mười năm liền, ra đón đợi người chủ của mình tại ga tàu Shibuya cho tới chết. Tội làm sao con cho trung thành nhưng không gặp được chủ. Với chúng ta thì khác. Hôm nay, sứ điệp Mùa Vọng nói với chúng ta rằng: Hãy đợi Chúa đi, Chúa đang trở về. Vâng, Chúa đang trở về chính nơi bàn Tiệc Thánh Thể nầy; và chút nữa đây, Ngài trở về bằng chính Máu Thịt được trao ban cho chúng ta. Gặp được Chúa hôm nay, bây giờ, chắc chắn sẽ gặp Chúa trong ngày sau hết của đời mình hay trong ngày chung thẩm của hoàn vũ. Amen.
Trương Đình Hiền
