Bài suy niệm : CHÚA NHẬT I MÙA CHAY (C 2019)
Cộng đoàn Dân Chúa đã long trọng tiến vào Mùa Chay, tiến vào một giai đoạn phụng vụ đặc biệt để sửa soạn tâm hồn sống lại những biến cố quan trọng của Chúa Giêsu trong mầu nhiệm Vượt Qua của Ngài, và cũng là những biến cố liên quan mật thiết đến đức tin và thân phận của mỗi người chúng ta.
Đặc biệt, phụng vụ hôm nay đưa chúng ta vào chính cuộc chiến đấu và chiến thắng của Chúa Giêsu với những cám dỗ tiêu biểu của thân phận người : Bánh mì, giàu sang và thành đạt. Đây cũng chính là cuộc chiến đấu liên quan đến cuộc dấn thân chọn lựa Đức Kitô và chân lý cứu độ của vô số anh chị em dự tòng trên khắp thế giới trong dịp lãnh nhận các bí tích gia nhập Kitô giáo vào Đại Lễ Phục Sinh sắp tới.
Chúng ta cùng dừng lại để đào sâu thêm ý nghĩa mà sứ điệp Lời Chúa muốn chuyển tải cho chúng ta trong Chúa Nhật đầu tiên của Mùa Chay thánh nầy.
Trước hết, Mùa Chay chính là một cuộc lữ hành khắc nghiệt của niềm tin :
Với cụm từ “chay tịnh”, với con số “40 : quadragesima”, với màu tím khắc khổ và với chút tro rắc trên đầu hay ghi trên trán…quả thật, phụng vụ Mùa Chay đã chuyên chở đầy ắp những hình ảnh, những biểu tượng, những gợi nhớ để lôi kéo chúng ta tập chú vào “Mùa tập luyện chiến đấu thiêng liêng” (Kinh Tổng nguyện Lễ Tro), vào cuộc “hành trình vượt qua theo Đức Kitô”.
Đặc biệt Chúa Nhật đầu Mùa Chay nầy, phụng vụ đã chọn trích đoạn Lời Chúa trong sách Đệ Nhị Luật : Mô-sê nhắc lại cho dân tộc của ông đừng quên lãng kỳ công của Chúa trong biến cố “giải thoát khỏi cuộc đời nô lệ Ai Cập và xuất hành Về Đất Hứa” (BĐ 1) để gọi mời cộng đoàn Kitô hữu hôm nay cùng hân hoan lên đường dấn thân vào cuộc “Vượt Qua Mới”, cuộc trường hành Mùa Chay của chiến đấu và chiến thắng để cập bến Phục Sinh.
Nhưng ấn tượng và rõ nét nhất, lại chính là lời tường thuật của Tin Mừng về cuộc “trường chay 40 đêm ngày nơi hoang mạc của Đức Kitô và cuộc chiến “nẩy lửa” để dành chiến thắng trước những cơn cám dỗ của ma quỷ.
Như thế, con đường Mùa Chay hôm nay hay cuộc hành trình đức tin của người Kitô hữu mỗi ngày phải chăng cũng là một cuộc “trường hành khắc nghiệt của hoang mạc nóng cháy” luôn đòi hỏi khách lữ hành phải chọn lựa, phân định nghiêm túc : muốn sống, muốn tồn tại để tới đích thì chỉ có một con đường duy nhất đó chính là chiến thắng, vượt qua. Và hành trang bảo đảm cho cuộc chiến thắng thường xuyên và cuối cùng đó chính là sức mạnh của Lời Chúa. Bởi vì, khi đối diện với mọi cơn cám dỗ, Chúa Giêsu đã chỉ dùng một “đòn quyết định duy nhất” : “Đã có có lời chép rằng”. Không chọn một thứ vũ khí nào khác, Đức Kitô dựa hẳn vào Lời Chúa. Bởi vì Ngài xác tín rằng : “người ta sống không chỉ nhờ cơm bánh nhưng còn bởi Lời Chúa” ; trong khi đó thánh Phaolô, người đã mang Lời Chúa rao giảng khắp nơi và làm cho Lời hiện diện sống động trên muôn nẻo đường thế giới, đã xác tín rằng : “Lời Chúa ở gần bạn, ngay trên miệng, ngay trong lòng” (BĐ 2).
Thử thách và cám dỗ của “sa mạc cuộc đời hôm nay” :
Những hoang mạc khắc nghiệt của cuộc đời hôm nay vẫn còn đầy dẫy trên thế giới, nơi mọi quốc gia, gia đình và tận thâm tâm của mỗi người. Đó là những hoang mạc chất chứa bao nhiêu cơn cám dỗ của hận thù sắc tộc, tôn giáo, quyền lợi kinh tế, ý thức hệ…, những cơn cám dỗ để con người lạnh lùng nói “có” với bạo lực, khủng bố, chiến tranh, ly dị, ngoại tình, phá thai…, và sẵn sàng nói “không” với khoan dung và tha thứ, với liên đới và huynh đệ, với chia sẻ và bác ái, với thủy chung và trách nhiệm…
Với chiến thuật và chiến lược lừa đảo tinh vi của ma quỉ, những cơn cám dỗ muôn hình vạn trạng đang núp dưới những “trái cấm ngọt ngào dễ thương” hay trong những” ổ bánh mì” giản đơn cần thiết. Tuy nhiên, cũng từ những trái cấm ngọt ngào dễ thương đó, từ những ổ bánh mì xem ra rất hợp lý, cần thiết đó, chúng sẽ dần dần tách chúng ta ra khỏi quỉ đạo của Thiên Chúa, ra khỏi nhịp sống đức tin, ra khỏi vòng tay của Mẹ Hội Thánh. Bao nhiêu cuộc đời khô khan nguội lạnh, lơ đạo, bỏ đạo…cũng đã có những bước khởi sự từ những “trái cấm”, những “ổ bánh mì”, “những cuộc làm giàu”, “những phương tiện tiến thân”… giản đơn, tầm thường như thế.
Cuộc chiến đấu và chiến thắng của Đức Kitô trước các cám dỗ trong hoang mạc vừa là mẫu gương vừa là điểm tựa cho chính chúng ta hôm nay. Vì vậy, ngay trong kinh nguyện Nhập Lễ, Giáo Hội đã nguyện xin rằng :
“Xin giúp chúng con sống những ngày khắc khổ ấy, để học biết Đức Kitô, và dõi theo gương Người, hầu xứng đáng hưởng ơn Người cứu độ…”
Đức Kitô đã chiến thắng bằng cách nói “không” với ma quỷ và thưa “vâng” với Thiên Chúa. Cuộc “nhập thể” của Ngài gần như đã trải qua những cột mốc chính là tiếng “vâng” quan trọng nầy : tiếng vâng khi vừa chập chững vào đời “nầy con xin đến để thực thi ý Chúa…” hay tiếng vâng não ruột với nước mắt và mồ hôi máu trong vườn Giết sê-ma-ni “xin vâng ý Cha đừng theo ý Con”, cho đến tiếng vâng cuối cùng : “con xin phó mọi sự trong tay Cha” !
Nhờ tiếng “xin vâng” mạnh mẽ và dứt khoát đó của Chúa Kitô mà nhân loại đã bừng lên ngày mới, “Mặt trời công chính” đã xua tan đêm tối phủ lòng người và mang về xiêm y kiều diễm của đức hạnh. Thánh thi Phụng vụ giờ Kinh Sáng Mùa Chay phần nào đã nói lên điều đó :
Lạy Đức Kitô Mặt Trời công chính
Chúa thật là ngày mới đã lên ngôi !
Ngài phá tan đêm tối phủ lòng người
Cho đức hạnh lại chói ngời kiều diễm…
Như thế, cuộc hành trình Mùa Chay của Hội Thánh hay của mỗi người chúng ta hôm nay, nói cho cùng, chỉ là cuộc thực hành thường xuyên của đức tin, một đức tin sống động làm mới mãi dòng nước Rửa tội chảy xuyên suốt cuộc đời và tràn lan thế giới, một đức tin kiên cường chiến đấu và chiến thắng những cám dỗ và chào thua. Và vì thế, Phụng vụ Mùa Chay thật có lý khi đã thường xuyên lặp lại điệp khúc nầy : “Đây là giờ thuận tiện. Đây là ngày cứu độ”. Amen.
LM. Giuse Trương Đình Hiền
