(CHÚA NHẬT 27 THƯỜNG NIÊN A 2020)
Câu chuyện “Vườn Nho” có gì hay ho đến nỗi 3 Chúa Nhật liền được Phụng vụ nhắc đến qua bài Tin Mừng?
– Chúa Nhật 25 (TN A): Câu chuyện “Vườn Nho” với chân dung “Người công nhân giờ thứ 11”.
– Chúa Nhật 26 (TN A): Câu chuyện “Vườn Nho” với hình ảnh “Người con thứ nhất”.
– Và hôm nay, Chúa Nhật 27 (TN A): lại câu chuyện “Vườn Nho” với số phận của những “Tá điền hung ác”.
Thì ra, “Vườn Nho” là “biểu tượng Thánh Kinh” nhằm diễn tả một thực tại huyền nhiệm là “Đoàn dân ưu tuyển”, là “Đất hứa của hạnh phúc”, là “Nước Trời”, là “Vương quốc do Thiên Chúa hiển trị”… mà cả Cựu và Tân Ước đều nhắm đến như là cùng đích viên mãn của chương trình Cứu độ của Thiên Chúa.
Thật vậy từ hơn 6 thế kỷ trước Chúa Kitô, ngôn sứ Isaia đã tiên báo về “dụ ngôn Vườn Nho” mà chúng ta vừa nghe nơi Bài đọc 1: “Người tôi yêu có một vườn nho trên đồi xinh tươi. Người rào giậu, nhặt đá, trồng cây chọn lọc, xây tháp giữa vườn, lập máy ép trong vườn, và trông mong nó sinh quả nho, nhưng nó lại sinh toàn nho dại…”; và vị “ngôn sứ thi sĩ” nầy đã chỉ rõ: “Vườn nho của Chúa các đạo binh là nhà Israel, và người Giuđa là chồi cây Chúa vui thích…”. Nhưng rồi “Vườn Nho là Đoàn dân ưu tuyển Israel” đó đã như những “tá điền phản bội”, đến độ Thiên Chúa đã ra tay huỷ hoại không hề thương tiếc: “Ta sẽ phá hàng rào, để nó bị tàn phá, sẽ phá tường để nó phải bị giầy đạp. Ta sẽ bỏ nó hoang vu, không cắt tỉa, không vun xới; gai góc sẽ mọc lên, và ta sẽ khiến mây không mưa xuống trên nó”.
Nhưng cũng từ “Vườn Nho Israel” đó, tiếng nguyện cầu tha thiết đã không ngừng vang lên, tiêng kêu than của những “số dân còn sót lại”, những “người nghèo của Giavê” (Anawim) đã thấu tận trời cao: “Lạy Chúa thiên binh, xin thương trở lại; từ trời cao xin nhìn coi và thăm viếng vườn nho này. Xin bảo vệ vườn nho mà tay hữu Ngài đã cấy, bảo vệ ngành nho mà Ngài đã củng cố cho mình.” (Đáp ca: Tv 79,15-16).
Và Thiên Chúa đã trở lại “viếng thăm Vườn Nho” cũ, không phải chỉ là cuộc “viếng thăm” qua những “đợt hồi hương và tái thiết Giêrusalem”, nhưng là cuộc “viếng thăm dứt khoát” để “nối lại một cuộc tình” đã hơn một lần dang dở: “Ta sẽ trả lại vườn nho của nó, biến thung lũng A-Kho thành cửa khẩu hy vọng. Ở đó, nó sẽ đáp lại như buổi thanh xuân, như ngày nó đi lên từ Ai-cập” (Hs 2,16-17); để ký lại một “Giao ước” đã bị phản bội, xoá nhoà: “Ta sẽ lập với ngươi một hôn ước vĩnh cửu, Ta sẽ lập hôn ước với ngươi trong công minh và chính trực, trong ân tình và xót thương…” (Hs 2,21).
Cuộc “trở lại viếng thăm đó”, “Giao ước mới” đó chính là cuộc Nhập thể và Vượt Qua của Người Con Một, một “nhân vật” làm “điểm nhấn” trong dụ ngôn “Vườn Nho và tá điền”: “Sau cùng chủ sai chính con trai mình đến với họ, vì nghĩ rằng: Họ sẽ kính nể con trai mình. Nhưng bọn làm vườn vừa thấy con trai ông chủ liền bảo nhau: ‘Đứa con thừa tự kia rồi, nào anh em! Chúng ta hãy giết nó đi và chiếm lấy gia tài của nó’. Rồi họ bắt cậu, lôi ra khỏi vườn nho mà giết.”
Nếu như, nhờ “tấm lòng quảng đại đầy lòng xót thương của ông chủ Vườn Nho” mà “Người công nhân giờ thứ 11” có thể “ngẩng cao đầu đi tới, hay nhờ “người cha của vườn nho” đầy bao dung tha thứ mà “người con thứ nhất” đã “trở về trong sám hối ăn năn”, thì trái lại, cũng chính “người chủ của vườn nho đó” không thể nào chấp nhận thái độ vô ơn bội nghĩa và cố chấp của “bọn tá điền hung ác”: “Ông sẽ tru diệt bọn hung ác đó, và sẽ cho người khác thuê vườn nho để cứ mùa nộp phần hoa lợi”
Chỉ có một điều, sứ điệp Vườn Nho” của Chúa Nhật hôm nay (27 TN A) không dừng lại nơi “bản án công bình” dành cho những “tên tá điền hung ác”, mà chính là tập chú vào ý nghĩa “Người con một bị giết” và “vườn nho được “cho người khác thuê” hay “Nước Thiên Chúa sẽ cất khỏi các ông để trao cho dân tộc khác biết làm cho trổ sinh hoa trái”.
Thì ra, cái giá cuối cùng để có được “một địa chỉ trần gian muôn đời đáng tin cậy”, một “Vườn Nho trật tự tinh tươm với muôn loài kỳ hoa dị thảo”, một “Cây Nho” vươn lút trời xanh và rợp bóng địa cầu, Con Một Thiên Chúa đã chấp nhận bị treo trên thập giá để kéo mọi sự lên với Ngài, đã chấp nhận làm hạt lúa mục nát giữa lòng đất để sinh hoa kết trái hồng ân.
“Vườn nho” mà Tin Mừng nhắm đến đang hiện thực dần nơi Hội Thánh Chúa Kitô hôm nay; một “Vườn Nho” mà anh hay tôi, chị hay em, tất cả chúng ta vừa là những loài kỳ hoa dị thảo, những cây sim, cây sậy, chen sát bên những đại thụ sao, dầu, gỏ, trắc…, vừa là những người thợ chắt chiu chăm sóc với từng giọt mồ hôi thấm đẫm yêu thương và cần chuyên thực hiện. Đó cũng chính là “những điều” mà Thánh Phaolô đã ân cần nhắc bảo cộng đoàn Philipphê ngày xưa nghiêm cẩn thực thi: “những gì là chân thật, trong sạch, công chính, là thánh thiện, đáng yêu chuộng, danh thơm tiếng tốt, là nhân đức, là luật pháp đáng khen, thì anh em hãy tưởng nghĩ những sự ấy. Những điều anh em đã học biết, đã lãnh nhận, đã nghe và đã thấy nơi tôi, anh em hãy đem những điều đó ra thực hành, thì Thiên Chúa bình an sẽ ở cùng anh em.” (BĐ 2).
Sứ điệp “Vườn Nho” của Chúa Nhật hôm nay được vang lên trong những ngày đầu tháng Mười, tháng Mân Côi, tháng ghi dấu chứng từ của một “đoá hồng tình yêu Têrêsa” tuyệt đẹp trong “vườn nho Hội Thánh”: “Ở giữa lòng Hội Thánh con sẽ là tình yêu”; tháng nhắc nhau những lời “nhắn nhủ của Mẹ Maria về việc canh tân sám hối và lần hạt Mân Côi trên cây sồi Fatima”, tháng gọi mời toàn thể Dân Chúa cùng nắm tay “đi ra” trên những cánh đồng truyền giáo…
Như vậy, để “Vườn Nho mãi mãi thêm đẹp thêm xinh”, để từ đây sẽ không có “cành nho nào bị vứt ra ngoài làm mồi cho lửa”, không có người “tá điền nào bị tru diệt”…, mà tất cả sẽ gắn kết, sẽ nên một, cho tới khi tất cả trần gian sẽ trở thành một “Vườn Nho” tuyệt vời là hiện thực của một “Vương quốc chân thật, tình yêu và vĩnh cửu”, một “Nước Thiên Chúa được ban cho một dân biết làm cho kết trái đơm hoa”…, thì hết thảy chúng ta, ngay từ giờ phút nầy, hãy thật sốt sắng đón nhận Lời của Thiên Chúa và Thánh Thể của “Người Con Thừa Tự” với thái độ tín trung hiếu thảo và với cõi lòng sám hối khiêm nhu. Amen.
Trương Đình Hiền
