(Một thoáng suy tư và cảm nhận về ơn gọi tu trì)
Hằng năm vào Chúa Nhật thứ IV Phục Sinh- ngày cầu nguyện cho ơn thiên triệu linh mục tu sĩ, nhiều nơi, nhiều cộng đoàn thường tổ chức “Ngày ơn gọi”, nhằm học hỏi, cầu nguyện và quảng bá ơn gọi linh mục và tu sĩ. Đây cũng là thời khắc đưa tâm trí tôi tìm về ơn gọi của chính mình….; và thường ý nghĩ đầu tiên chợt về trong tôi đó lại là tự hỏi:“Làm sao một đứa trẻ nhút nhát, dại khờ, nơi vùng quê nghèo, xa xôi cách trở, lại có thể trở thành một nữ tu của Chúa ?”…
Khi nhìn lại quảng đời đã qua, tôi mới “ngộ” ra rằng: ơn gọi sống đời thánh hiến của tôi đã khởi sự từ cái “nôi gia đình”.
Thật vậy, tôi đã được sinh ra và lớn lên trong một thời và một nơi thuộc vùng đất nghèo miền tây Quảng Ngãi với muôn vàn khắc nghiệt về kinh tế cũng như xã hội. Riêng trong đời sống đức tin, tôi gần như bị thua thiệt trăm chuyện khi gia đình phải sống ở một nơi hẻo lánh, cách xa nhà thờ, cách biệt cộng đoàn tín hữu. Nhưng bù lại, Chúa đã dun dủi cho gia đình tôi có được một người bà rất đạo đức, một Kitô hữu thuần thành trung kiên.
Một điều ấn tượng nhất, cũng là điều cơ bản nhất nuôi dưỡng đức tin cho tôi đó chính là mỗi ngày sáng tối luôn có những giờ kinh chung của gia đình. Mỗi sáng thức dậy bà đều dạy cho tôi mau mắn và đơn sơ dâng ngày mới cho Chúa, cảm ơn Chúa qua một đêm an lành. Khi đêm về, bà thường tập cho tôi đọc những kinh đơn giản và những lời cầu nguyện vắn tắt dâng lên Chúa trước khi đi ngủ; xin Ngài gìn giữ mọi người qua đêm được bình an. Trước khi vào giường ngủ, bà không quên rảy Nước Thánh quanh phòng để Thiên Chúa thánh hoá, giữ gìn và xua trừ mọi đe doạ của bóng tối, quỷ ma…
Những lời kinh đơn sơ, những thực hành đạo đức bình dân của một bà già, một người tín hữu nhà quê Việt Nam, cách nào đó, đã ghi dấu ấn đức tin sâu đậm trong tâm hồn thơ bé của tôi, và có lẽ, của nhiều trẻ em Công Giáo khác. Chính những việc đạo đức cơ bản và đơn sơ ấy được lặp đi lặp lại từng ngày, để rồi trở thành một thói quen, một sinh hoạt niềm tin “máu thịt” không thể tách lìa trong nhịp sống đời thường của các gia đình công giáo Việt Nam.
Tôi còn nhớ rất rõ, khi tôi được chừng ba đến bốn tuổi, đêm nào cũng phải đọc kinh cả tiếng đồng hồ, nhất là những dịp ngày mùa đi làm về trễ, giờ kinh tối chung thường diễn ra khá muộn; những lúc như thế, vừa đọc được vài ba kinh là tôi đã ngủ gà ngủ gật. Dù vậy, bà vẫn không tha. Bà thường bắt tôi ra ngoài rửa mặt cho tỉnh táo rồi vô đọc tiếp cho xong giờ kinh mới được đi ngủ. Những lúc như thế, phản ứng của trẻ con đang mê ngủ mà, không tránh khỏi cái mặt méo xệch, cái miệng lầm bầm…, và con mắt thì…gần như không mở được !
Một lần kia, khi đang học lớp 5, giáo xứ tổ chức cho cộng đoàn đi hành hương Đại Hội Đức Mẹ La Vang. Trong dịp đặc biệt nầy, đây là lần đầu tiên tôi được tham dự một thánh lễ có rất đông người; nhất là lần đầu được chiêm ngưỡng đông đảo các Đức Giám mục, Linh Mục và tu sĩ nam nữ. Đây cũng là lần đầu tôi thấy được và cảm nhận được sự lớn mạnh, rộng khắp của Giáo Hội Công Giáo; đó là chưa kể, có được một cơ hội hiếm có để tiếp xúc, gặp gỡ các nữ tu và các linh mục mà chắc chắn nơi vùng quê hẻo lánh của tôi, sẽ không bao giờ có được !
Một hình ảnh đã ghi đậm trong tâm trí tôi: đó là sự thánh thiện và trìu mến trong cung cách tiếp đón của các ngài… Tôi vẫn nhớ như in…., sau chương trình diễn nguyện của đêm vọng trước lễ, đang một mình lang thang cầu nguyện, tôi gặp một cha, mà theo ngài cho biết, đang làm việc tại tòa giám mục giáo phận Đà Nẵng. Qua vài câu thăm hỏi, ngài buộc miệng hỏi tôi: “Sau này lớn lên con có thích đi tu không?”. Khi ấy tôi buột miệng trả lời ngay: “dạ có”. Một câu trả lời “đột xuất, vu vơ”, khi tôi không hề biết và chưa có khái niệm gì về chuyện tu trì…. Nghe vậy, Ngài cười, gõ nhẹ vào đầu tôi, và nói: “Cha sẽ cầu nguyện cho con, xin Chúa chúc lành…”. Tôi chỉ biết cười và cảm ơn Ngài…
Nhưng thánh ý Chúa thật nhiệm mầu, tôi không sao hiểu thấu ! Đi tu ư ? Khó quá ! Một đứa trẻ sống xa nhà thờ, gần như mỗi tháng chỉ đi lễ Chúa Nhật được một lần, chẳng bao giờ được tham gia các sinh hoạt khác của cộng đoàn giáo xứ. Trong khi đó, các khoá trình giáo lý Xưng tội Rước lễ, Thêm sức mà tôi cần được dạy dỗ…, gần như đều phải mua sách về nhà tự học thuộc rồi xuống cha sở khảo bài mỗi tháng. Khi nào ngài khảo thuộc xong mới được lãnh nhận các phép bí tích. Đó là chưa kể, trẻ con mà, mỗi lần gặp cha sở thì sợ xanh mặt. Đã có không ít lần ngồi trả bài giáo lý, vì sợ nên đọc nhanh đến độ muốn hụt hơi, tiếng được tiếng mất, khiến “cha giám khảo” không nghe kịp, buộc phải nổi nóng đập bàn và nói: “Đọc chậm lại, đọc như ăn cướp không nghe kịp”… Thường sau những lần khảo bài như thế, suốt một thời gian khá lâu, tôi không còn đủ can đảm vác mặt tới gặp cha để trả bài giáo lý nữa; và rồi, phải nhờ mẹ lẫn bà dỗ dành chua ngọt đủ điều, sau đó mới “cắn răng tiếp tục”….
Một lần khác đặc biệt hơn, đó là năm tôi lên lớp 6, nhân dịp đi dự lễ truyền chức Giám mục của Đức cha Phêrô Nguyễn Soạn (hiện ngài đang nghỉ hưu tại Toà Giám Mục Qui Nhơn); đây cũng là biến cố góp phần tiếp tục khơi dậy lòng yêu mến đời sống ơn gọi tu trì trong tôi. Cho tới bây giờ mà tôi vẫn còn nhớ như in những lời của bài ca hiệp lễ trong Thánh lễ hôm ấy: “Từ đó vâng từ đó Chúa đã gọi con,.. một phút trao… lời ước giao muôn vạn thuở,… từ đây vâng từ đây Chúa đã chọn con,… ấn tín trao tay là lời hứa sắt son….”. Âm thanh, giai điệu cũng như những lời thâm thuý dịu vợi của bài thánh ca đã khiến lòng tôi như dậy sóng, tràn trề cảm xúc linh thiêng hạnh phúc, và khơi dậy trong sâu thẳm trái tim tôi niềm khao khát được sống cuộc đời tu. Từ giây phút xa xôi huyền diệu ấy, tôi đã nghe vang vọng trong tâm hồn niềm ước vọng một ngày nào đó mình cũng sẽ được Chúa gọi để được dấn thân trong đời tu trì !
Và rồi từ đó, niềm khát vọng “đi tu” cứ lớn dần trong tôi, cho đến mãi sáu năm sau, ước mơ đó đã trở thành hiện thực. Tôi đã sẵn sàng cho một “chuyến phiêu lưu”, rời xa mái ấm gia đình để được đón nhận vào Hội dòng Đa Minh Rất Thánh Đức Mẹ Mân Côi Monteils[1] vào ngày 14 tháng 8 năm 2005. Tôi hoàn toàn ý thức rằng: đây chính là một bước khởi đầu của một cuộc hành trình mới, một thách đố mới…! Vâng, Ngài đã chọn tôi như thế đó, như cách cảm nhận của những lời của bài ca “Ngài đã chọn con” của nhạc sĩ Hồng Bính:
Chẳng phải con đã chọn Ngài, nhưng chính Ngài chọn con trước đó.
Chẳng phải con đã yêu Chúa, nhưng chính Ngài yêu con từ trước.
Từ lúc con chưa biết yêu Ngài, từ lúc con chưa nhận biết Ngài.
Ngài yêu con giữa muôn người Ngài đã chọn con…
Khi chính thức bước chân vào môi trường dòng tu, tôi vẫn còn nhớ mãi những cảm giác bâng khuâng, lạ lẫm của “một thuở ban đầu”. Rồi thời gian cứ thế trôi đi, cùng với bao trăn trở, xuyến xao lẫn mệt mỏi, khó khăn đồng hành cùng tôi theo năm tháng. .…Chính từ môi trường cộng đoàn nầy, tôi từng bước được hướng dẫn, đào tạo để chín mùi và trưởng thành hơn trong quyết tâm từ bỏ những gì thuộc “thế gian” để từng ngày đáp trả tiếng gọi của Chúa theo tinh thần và linh đạo của Hội dòng. Sự nhiệt thành theo lý tưởng, tình bác ái huynh đệ cộng đoàn và lòng hăng say dấn thân hoạt động tông đồ… của các chị em luôn là động lực thúc đẩy tôi thăng tiến mỗi ngày trong ơn gọi thánh hiến.
Mỗi tháng ngày trôi qua theo từng giai đoạn huấn luyện, tôi được trau dồi rất nhiều kiến thức qua những môn học căn bản như giáo lý, nhân bản, kinh thánh, tu luật…, cũng như những môn trong chương trình cử nhân thần học của học viện. Nhờ những giờ học hỏi và nghiên cứu Kinh thánh, đọc và suy niệm Lectio Divina, tôi được mở mang kiến thức thiêng liêng, lòng yêu mến Chúa mỗi ngày một hơn và cố gắng mỗi ngày trở nên hoàn thiện để đáp trả lời mời gọi thánh hiến cuộc đời.
Cùng với những ưu ái và thuận lợi đó, bước đường ơn gọi của tôi cũng không thiếu những khó khăn và gian nan thử thách. Sống chung mà ! Làm sao tránh khỏi những va chạm, khác biệt về phong tục, văn hóa, ngôn ngữ, kiến thức; về phong cách sống, học tập và làm việc…. Có những lần va chạm, đối nghịch bị đẩy tới tình trạng căng thẳng đến độ làm cho tôi nhụt chí trên con đường theo Chúa. Cũng không thiếu những lúc khô khan nguội lạnh, những suy nghĩ bốc đồng, nông cạn, hoài nghi: “Không biết mình có thể bền đỗ theo Chúa hay không? Không biết Hội dòng này có phải là địa chỉ cuối cùng để mình gắn bó và chôn chặt cuộc đời ?…”. Dẫu biết rằng, con đường theo Chúa không phải lúc nào cũng mượt êm nhung lụa, đầy cỏ lạ hoa thơm, mà là con đường của chông gai và thử thách. Lời Chúa Giêsu trong Tin Mừng vẫn luôn vang vọng trong tâm hồn tôi: “Ai muốn theo ta hãy từ bỏ chính mình, vác thập giá mà theo ta” (Mc 9,34); và luôn là động lực giúp tôi quyết tâm bước đi theo Chúa mỗi ngày với lòng tự nguyện đáp trả.
Qua suốt chặng đường ơn gọi, tôi luôn cảm nhận tình thương Chúa trải dài bao bọc cuộc đời. Lòng nhân hậu và tình thương của Ngài đã giữ gìn và trợ giúp để tôi có thể vượt qua những lỗi lầm, yếu đuối, bế tắc; vươn lên từ những mỏi mệt, tối tăm nhất của cuộc đời. Khi đối diện với những giới hạn của phận người, đôi lúc tôi tưởng rằng bỏ cuộc tháo lui. Nhưng rồi, nhờ những lời cầu nguyện, hy sinh của cả nhiều người, mọi sự cũng dần qua đi, và tôi lại tiếp tục bước đi với niềm tin yêu phó thác.
Tôi luôn cảm nghiệm sâu sắc rằng: chỉ có Chúa là người mà tôi luôn tin tưởng và phó thác tuyệt đối. Chỉ nơi Ngài, tôi có thể thân thưa mọi chuyện. Qua những giây phút thinh lặng nguyện cầu, tôi có thể bộc bạch chia sẻ với Ngài mọi niềm vui nỗi buồn, mọi xuyến xao ước nguyện ; nhờ đó mà tôi tìm thấy sự bình an sâu thẳm trong tâm hồn và có thêm nghị lực thiêng liêng để vượt qua những ươn hèn cám dỗ. Và cũng chỉ qua con đường tâm linh nầy, tôi mới cảm nhận cách sâu sắc được Ngài luôn đồng hành bên tôi trong suốt chặn đường đã qua.
Tôi luôn xác tín rằng: nếu người tu sĩ thiếu đời sống cầu nguyện chẳng khác gì cá sống thiếu nước, nó sẽ chết bất cứ lúc nào. Vì thế, tôi luôn tự nhủ rằng mình phải luôn cố gắng, quyết tâm tự huấn luyện mỗi ngày cả về tri thức lẫn đạo đức; và luôn phó thác ơn gọi của mình trong bàn tay quan phòng của Thiên Chúa, vì “Không có gì mà Thiên Chúa không làm được” (Lc 1,37).
Vâng, Thiên Chúa là tình yêu, và Người hằng ban cho những ai nguyện một lòng, một trí sống trung thành gắn bó với Người.
Lạy Chúa Giêsu, xin Chúa luôn đồng hành và dẫn dắt con bước đi trên con đường của Chúa, Đấng là nguồn và là mẫu mực của mọi ơn gọi. Xin giúp con can đảm chấp nhận, ngày càng nhiệt tâm đáp trả và sống cuộc đời thánh hiến dấn thân phục vụ Chúa và tha nhân, noi theo cung cách sống và hành xử của chính Chúa trong sứ mạng yêu thương và phục vụ: “Tôi đến để cho đoàn chiên được sống và sống dồi dào” (Ga 10,10), ngõ hầu cho danh Chúa được tỏa rạng khắp hoàn cầu. Amen.
Nữ tu Gioan Maria Vianney Thuỳ (Đaminh Monteils)
[1] Xem Lược sử Hội Dòng nơi đây: https://daminhmonteilsvietnam.blogspot.com/