(Chúa Nhật 21 Thường niên năm A 2023)
Vào ngày 24.8.2023, khi có tin chiếc máy bay Embraer-135 Legacy 600 từ Moscow đến Saint Petersburg bị rơi vào khuya ngày 23.8, khiến 10 người bên trên, có tên thủ lĩnh Yevgeny Prigozhin của Wagner, thiệt mạng, trên không gian truyền thông của cả thế giới, gần như nơi nào, tờ báo nào, trang mạng nào… cũng xuất hiện câu hỏi “TRÙM WAGNER LÀ AI ?”; và dĩ nhiên, nhiều câu trả lời cũng xuất hiện:
– Trùm Wagner là tỉ phú Yevgeny Prigozhin, nhà sáng lập tập đoàn quân sự tư nhân năm 2014 mang tên Wagner Group.
– Trùm Wagner là Yevgeny Prigozhin, “Đầu bếp của Putin”, nhà tài phiệt Nga chuyên kinh doanh thực phẩm, quân cụ và lính đánh thuê tại Nga và trên khắp thế giới cùng với các “hợp đồng an ninh chính trị và quân sự” tại châu Phi, Trung Đông và nhiều điểm nóng khác…
– Trùm Wagner là Yevgeny Prigozhin, tay giang hồ anh chị, ăn nói tục tĩu, từng lãnh án tù 12 năm vì tội “cướp giật, lừa đảo và tổ chức mại dâm trẻ vị thành niên”…
Và đằng sau “những câu trả lời đó” là hàng ngàn người rơi vào cảnh đau thương và chết chóc ở Syria, Lybia, Sudan, Trung Phi, Ukraina…; chẳng khác nào, đằng sau câu trả lời “Bạo vương Hêrôđê là ai” là chúng ta thấy ngay hàng ngàn trẻ em ở Bêlem bị sát hại; hay sau những câu trả lời “Bạo chúa Nerô là ai”, “Hiler là ai”, “Stalin là ai”, ‘Mao Trạch Đông là ai”, ‘Pônpốt là ai”… người ta thấy hiện lên những kẻ vô tội bị tàn sát, những nạn nhân bị đọa đầy, kết án, giết hại thảm thương…
Sứ điệp Lời Chúa của Chúa Nhật hôm nay đưa cộng đoàn chúng ta đến một câu hỏi và câu trả lời khác có liên quan đến “vận mệnh và cùng đích” của thế giới và của mỗi một đời người. Đó chính là câu hỏi của Chúa Giêsu “Người ta bảo Thầy là ai?”, và câu trả lời của Thánh cả Phêrô: “Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”.
Trước hết, cần lưu ý rằng: câu hỏi và câu trả lời trên xuất hiện tại một vùng không gian khá đặc biệt: một vùng đất mà vào thời đó, dân cư toàn vùng đều là dân “ngoại giáo”, đầy dấu vết của tin vơ thờ quấy, mê tín dị đoan… Đây cũng là vùng đất mà vua Hêrôđê Cả đã xây dựng để tôn vinh hoàng đế La Mã Augustus Caesar và sau đó tổng trấn Philip đã đặt lại tên cho vùng nầy là Cêsarê; cũng tại vùng nầy, chân dung thần Pan của người Hy Lạp cùng với đền thờ trắng toát chễm chệ trên đồi cao như “biểu tượng khống chế” của niềm tin và tín ngưỡng cộng đồng…
Chính trong cái khung cảnh xem ra hoàn toàn nghịch lại “đức tin truyền thống của cha ông”, xa lạ với Giao ước Sinai để “tin thờ Chúa hết lòng hết sức…”, và chẳng biết gì về lời tiên báo của các ngôn sứ về Đấng Mêsia…, Chúa Giêsu muốn “câu trả lời dứt khoát” của các môn sinh về Ngài “các con bảo Thầy là ai?”, sau khi “sàng lọc” qua những câu trả lời của bàn dân thiên hạ “Người ta bảo Thầy là ai?”.
Một điều kỳ diệu đã xảy ra! Phêrô đã đại diện cho anh em trả lời như một lời tuyên tín: “Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Chỉ có “phép lạ” thôi; vì một anh dân chài quê kệch dốt nát như Phêrô không thể “trả lời” được như vậy. Chính Đức Kitô đã xác quyết điều đó: “chẳng phải xác thịt hay máu huyết mạc khải cho con, nhưng là Cha Thầy, Đấng ngự trên trời.”. Vâng, mầu nhiệm “Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” là mầu nhiệm thẳm sâu về Thiên Chúa không ai hiểu thấu, mà sau nầy, Thánh Phaolô đã cảm nhận sâu sắc như được ghi lại trong thư gởi giáo đoàn Rôma (Bđ 2): Ôi thẳm sâu thay sự giàu có, thượng trí và thông biết của Thiên Chúa: sự phán quyết của Người làm sao hiểu được, và đường lối của Người làm sao dò được! … Vì mọi sự đều do Người, nhờ Người và trong Người”.
Nhờ câu “trả lời đúng” với một “niềm tin thật”, mà từ hôm nay “Phêrô được trao “quyền chìa khoá” và đặt làm “tảng đá Nước Trời”: “Con là Đá, trên đá này Thầy sẽ xây Hội Thánh của Thầy, và cửa địa ngục sẽ không thắng được. Thầy sẽ trao cho con chìa khoá nước trời”, một sự kiện “na ná” như một cuộc “phong tước” cho vị tân “Tổng Giám hoàn cung” Êliaqim của vương triều Giuđa vào thế kỷ thứ 7 trước công nguyên, như tường thuật của ngôn sứ Isaia trong Bài đọc 1: “Ta sẽ gọi đầy tớ Ta là Êliaqim, con trai Helcia. Ta sẽ lấy áo choàng của ngươi mà mặc cho nó, lấy đai lưng của ngươi mà thắt cho nó, sẽ trao quyền ngươi vào tay nó, nó sẽ nên như cha các người cư ngụ ở Giêrusalem và nhà Giuđa. Ta sẽ để chìa khoá nhà Đavít trên vai nó”.
Hội Thánh Chúa Kitô đã bắt đầu và lớn lên từ những sự kiện giản đơn như thế, từ một “câu trả lời thông minh đột xuất” của một chàng ngư phủ tầm thường như thế. Đúng là việc Chúa làm như Thánh Phaolô xác quyết: “Vì mọi sự đều do Người, nhờ Người và trong Người: nguyện Người được vinh quang đến muôn đời”.
Vâng, suốt 2000 năm nay, có hàng hàng lớp người nhờ câu trả lời của Thánh Phêrô mà tìm được ý nghĩa cho cuộc đời, tìm được hạnh phúc đích thực:
– Thầy phải là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống để thế giới hôm nay hòa bình hơn, huynh đệ hơn…; để những giá trị tinh thần được thăng hoa, để hạnh phúc các gia đình được thiết định trên nền tảng Tin Mừng, để tình yêu hôn nhân được liên kết và vững bền bằng giao ước thánh, để thiếu nhi được chăm sóc yêu thương và giáo dục, để người trẻ sống có lý tưởng và can đảm dấn thân xây dựng nền văn minh tình thương và sự sống, để những người già được yêu thương và kính trọng…
– Thầy phải là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống để chúng ta nhìn nhận nhau là huynh đệ một nhà, để người giàu biết sẻ chia, người nghèo biết khiêm nhu đón nhận, kẻ bịnh hoạn tật nguyền luôn mỉm cười hy vọng được ủi an, người tội lỗi biết mở lòng sám hối để làm lại cuộc đời…
Vâng, câu trả lời “Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống” không chỉ để trả lời một vấn nạn mà là một tuyên xưng niềm tin, một xác tín, một niềm hy vọng ngút ngàn, một tiếng kêu òa vỡ của hạnh phúc và niềm vui khi chợt khám phá ra “Thiên Chúa đang hiện diện”, “Nước Trời đang đến”, “ơn cứu độ đã được trao ban”…
Thứ đến, cần ghi nhận chi tiết nầy: Câu trả lời của Phêrô không chỉ là một trực giác cá nhân và kết quả của ơn thánh, nhưng còn bao hàm một sự liên đới với Nhóm 12, với Tông Đồ đoàn, với cả Hội Thánh mà Phêrô là Đá Tảng. “Con là Tảng Đá, trên Tảng Đá nầy Thầy sẽ xây hội Thánh của Thầy…”. Cũng chính vì thế, đức tin mà Phêrô tuyên xưng và rao giảng, cho dù trải rộng ra bốn bể năm Châu, trải dài qua muôn thế hệ, vẫn là một đức tin Tông Truyền, một đức tin hiệp thông và liên đới.
Trong một thế giới đa sắc tộc, đa văn hóa, đa chính trị của ngày hôm nay, chủ nghĩa tự do cá nhân và sống phóng túng đang ảnh hưởng không ít trên đời sống đức tin của con cái Chúa. Đức tin của chúng ta luôn phải là câu trả lời của Phêrô, của Đá Tảng Hội Thánh. Mẹ Hội Thánh có đủ khôn ngoan và kinh nghiệm để dẫn dắt chúng ta tiến bước trong an bình và hạnh phúc. Sống đức tin hôm nay đó chính là biết vui tươi phục vụ cộng đoàn, xả thân lo công việc chung, hăng hái xây dựng tình bác ái huynh đệ, hiệp nhất, đẩy lùi mọi biểu hiện của tiêu cực và ích kỷ, phe nhóm và đố kỵ, thanh tẩy nảo trạng biệt phái và giả hình…
Cuối cùng, câu trả lời “Thầy là Đức Kitô…” luôn kèm theo một đòi hỏi phải dấn thân chọn lựa đi con đường thập giá mà Đức Kitô đã đi qua để cứu chuộc muôn người. Khước từ con đường nầy, chọn lựa này chính là sự thỏa hiệp với Satan, là chắp cánh cho sự dữ, là ngăn cản công trình của Thiên Chúa, như Đức Kitô đã quở trách Phêrô nặng lời: “Hỡi Satan, hãy lui ra đàng sau Thầy, con làm cho Thầy vấp phạm, vì con chẳng hiểu biết những sự thuộc về Thiên Chúa, mà chỉ hiểu biết những sự thuộc về loài người”.
Sau bao “ba chìm bảy nổi”, cuối cùng, Phêrô cũng đã hiện thực hóa câu trả lời hôm xưa tại vùng Cêsarê Philip bằng chính chọn lựa nghiêm túc của mình: chịu đóng đinh ngược đầu xuống đất để trung thành trọn vẹn với chính Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống, Đấng mà Ngài phụng sự, yêu mến và loan báo không mệt mỏi.
Chút nữa đây khi lên rước lễ, sau lời giới thiệu “Mình Máu Chúa Kitô”, chúng ta đáp lại “Amen”. Lời đáp “Amen” hôm nay nào có khác chi với câu trả lời của Phêrô ngày nào. Thật vậy, “Thầy là Đức Kitô Con Thiên Chúa hằng sống” cũng có nghĩa: “Thầy là mình máu được trao ban cho chúng con được nuôi sống hôm nay và mang mầm vĩnh cửu, Thầy là lời chân lý và tình yêu được sẻ chia để chúng con no đầy sự sống, Thầy là sự tha thứ và giao hòa để mở đường cho chúng trở về với Chúa Cha và với anh chị em…”.
“Thầy là Đức Kitô, Con Thiên Chúa hằng sống”. Amen. Con tin thật như thế !
Trương Đình Hiền
